Fonds-investeringen: daag populaire opvattingen uit

Onlangs publiceerde Alliance-magazine een speciale uitgave die een kijkje geeft in de wereld van filantropische investeringen (jaargang 25, nummer 3) en ik nam deel aan een webinar georganiseerd door Alliance, dat ging over transparantie met betrekking tot de investeringskant en van orthodoxie rondom filantropische investeringen (zie Alliance-website: Moet filantropie opener zijn over haar investeringen?). Het inspireerde me om na te denken over populaire overtuigingen met betrekking tot het beheer van schenkingen en het gebruik van investeringsstrategieën bij filantropische bestedingen. Beide kunnen worden uitgedaagd en verdienen het om te worden uitgedaagd. In mijn werk met stichtingen zie ik conventionele wijsheden en ook nieuwe trends die niet als vanzelfsprekend moeten worden beschouwd, maar die enige reflectie en mogelijk zelfs demystificatie vereisen. Ik noem drie verschillende kwesties die stichtingen zouden moeten aanpakken met betrekking tot het beheer van hun schenkingen en

‘Hartelijk bedankt dat u niet op Mona Keijzer hebt gestemd!’, dat kreeg ik op mijn mobiel te zien bij de digitale verkiezing van de nieuwe CDA-lijsttrekker. Euforisch sloeg ik Pieter Omtzigt op zijn schouders, maar die kon dat helemaal niet waarderen, want die was - zoals wij intussen weten - net hartelijk bedankt dat-ie op Hugo de Jonge had gestemd.

Daar is hij dan, die tweede golf. Misschien anders dan we dachten, maar onverwacht kan het toch niet zijn. We mogen aannemen dat fondsenwervers er nu beter op voorbereid zijn. In maart en april was dat nog niet zo, veel fondsenwervers drukten toen direct de pauzeknop in om eerst te verkennen wat er nog kon, en om te begrijpen hoe het Nederlandse geefpubliek zou reageren.

Impactinvesteerders en filantropen zijn beide bezig met het maximaliseren van sociale impact. Beide zijn op zoek naar die uitzonderlijke projecten of organisaties die die geweldige sociale of groene impact realiseren. De zoektocht gaat nog redelijk gelijkop: zowel filantropen als impactinvesteerders worden zowel door projecten benaderd, maar gaan ook zelf op zoek naar projecten die passen binnen hun missie. Op die manier staan zowel filantropen als impactinvesteerders in contact met een breed scala aan initiatieven die een de wereld een stuk(je) beter maken en er wordt een eerste selectie gemaakt op basis van missie, visie en beoogde output en impact.

Via mijn internationale werk ben ik al langer op de hoogte van vormen van ‘payroll giving’, waarbij een deel van het loon wordt gedoneerd aan een goed doel, al dan niet met een aanvullende bijdrage van de werkgever. In de Verenigde Staten en een groot aantal andere landen is dit groot via een organisatie als United Way. In Nederland bestond het nog niet maar sinds kort is er de LoonGift, opgezet door de sociale onderneming The Social Handshake.

De vlammen op Lesbos waren nog niet gedoofd of Twitter barstte uit zijn voegen. Met volop medeleven en bijval voor het ruimhartig opnemen van de getroffen vluchtelingen. Maar ook met scheldkannonades en oproepen om dit ‘moslimleger’, dat de boel zelf in de fik heeft gestoken, vooral buiten de deur te houden. Weinig onderwerpen roepen zulke hevig gepolariseerde reacties op als vluchtelingen en asielzoekers. Dat betekent eieren lopen voor maatschappelijke organisaties die zich voor hen inzetten. Met hun boodschap willen ze in samenleving en politiek bijval kweken voor een rechtvaardig en menselijk vluchtelingenbeleid. Maar juist rond een emotioneel onderwerp als migratie kun je mensen ongewild snel van je vervreemden.

Na recentelijk een aantal Nederlandse goede doelen te hebben geïnterviewd over innovatie, vielen er in het bijzonder twee behoeften op: 1. de behoefte aan meer samenwerking binnen de sector om innovatie te versnellen, en 2. de noodzaak om nieuwe manieren te ontwikkelen om inkomsten te genereren. Om een duidelijker beeld te krijgen van manieren waarop dit in Nederland kan worden geïnitieerd, heb ik bestudeerd hoe dit in andere landen is bereikt. Een mooi voorbeeld is het Good Lab-initiatief in het VK, een samenwerking van goede doelen die in 2016 is gestart. Dit artikel bevat een interview met Kevin Waudby, een van de initiatiefnemers van het Good Lab.

Paul Smeets is de jongste hoogleraar aan de Universiteit Maastricht en bekleedt sinds kort de leerstoel Filantropie en Sustainable Finance van het Elisabeth Strouven Fonds. Smeets zal regelmatig verslag doen van zijn onderzoek via de kolommen van De Dikke Blauwe. Bekijk dit keer een video van zijn lezing over het geefgedrag van Nederlandse miljonairs tijdens de Rabo College Day.

DDB-huiscolumnist Marc van den Tweel constateert dat de ‘geefmarkt’ vrij stabiel is, maar in percentage van het BBP aan het dalen is. Dat vraagt van maatschappelijke organisaties dat ze op zoek moeten gaan naar nieuwe markten. Waardevernieuwing is hèt toverwoord voor de komende jaren, van vissen in de Rode Oceaan naar de hengel uitgooien in de Blauwe Oceaan.

Opinieblad De Groene (!) Amsterdammer had recent Staatsbosbeheer op de korrel. De journalist van dienst Marcel ten Hooven nam uitgebreid de tijd rond te lopen met groen-activiste Annelies Henstra, voorheen werkzaam bij natuurorganisatie IUCN-NL. Henstra is bepaald niet blij met het regeringsbeleid dat Staatsbosbeheer sinds tien jaar naast natuurbeheer ook percelen kan vrijmaken voor bosbouw. Het doel: ecologie mede financieren met inkomsten uit duurzaam FSC-hout en ook uit recreatie. Twee partijen die het niet eens zijn. Kan.