Onze fondsenwereld is eigenlijk altijd wel een beetje in rep en roer, maar recentelijk weer een beetje méér, met de introductie van het zogenoemde UBO-register én de aankondiging van de introductie (mei volgend jaar) van pan-Europese data privacywetgeving. De commotie is begrijpelijk, want wat we met z’n allen aan het doen zijn is wat mij betreft zo langzaamaan totaal onbegrijpelijk aan het worden... Wat is er aan de hand?

Sportorganisaties zijn echte toetreders op de filantropische markt. Voor private financiering zoekt men in de sportwereld traditioneel naar sponsordeals, die wezenlijk verschillen van filantropische giften: sponsoring vereist een (zichtbare) wederdienst ten gunste van de sponsor. Op lokaal niveau vaak vertaald in een reclamebord langs het veld of een advertentie in het clubblad. Maar die sponsoring loopt terug, evenals de subisidies en dus ligt een verkenning naar alternatieve financieringsbronnen voor de hand. Wat betekent dit voor de dynamiek in Het Land van Goed Doen?

Ngo’s zouden deel uitmaken van een ‘buitenlands complot’ om de politiek in Hongarije te beïnvloeden, met name op het gebied van vluchtelingenbeleid. Het ‘meesterbrein’ zou de Hongaars-Amerikaanse filantroop George Soros zijn. Deze theorie is een van de argumenten die de Hongaarse premier Orbán gebruikt om de onlangs aangenomen wet te legitimeren die Hongaarse ngo’s verplicht om buitenlandse donoren te openbaren.

Er zijn beslist sexier onderwerpen in het Land van Goed Doen, maar die zijn misschien minder ingrijpend dan het onderwerp van onze Topstory deze week. Bedrijfskundige en historicus Frans-Joseph Simons deed onderzoek naar het fenomeen van ‘missiedrift’ onder Particuliere Initiatieven (kleinere organisaties in de ontwikkelingshulp): veel PI’s verliezen gaandeweg hun oorspronkelijke missie uit het oog. De missie raakt als het ware ‘op drift’. Missiedrift is echt niet alleen een probleem van kleinere organisaties. Ook de grote hebben er mee te maken. Dat sluipende proces lijkt verdacht veel op het verhaal van de kikker die langzaam gekookt wordt in een pan met water.

Het sectorbrede initiatief van de nieuwe Impact Challenge kan helpen het vertrouwen in ontwikkelingssamenwerking terug te winnen. Maar laat die taak in godsnaam niet over aan de media. Vraag eens aan een willekeurige Nederlander of hij denkt dat ontwikkelingssamenwerking helpt. Grote kans dat deze persoon zijn handen vol twijfel ten hemel heft: hij weet het niet. Hij hoopt natuurlijk van wel, maar hij weet het niet. Er is immers alweer honger in de hoorn van Afrika. Natuurlijk blijft hij geven. Je moet immers blijven proberen. Maar of het echt iets uithaalt? 

Allicht een beetje mosterd na de maaltijd, om twee weken na dato nog te schrijven over de nagelnieuwe  Nederlandse beweging voor Effectief Altruïsme. Dat deed de Dikke Blauwe eerder al uitgebreid en vakkundig. Maar ik blijk nog volop aan het herkauwen. Want het is veelbelovend werk in aanbouw, waar we vast nog veel meer van gaan horen. Het wordt hoog tijd dat we echt trots durven zijn op onze impact. Als we niet van nature zulke zwoegende tobbers waren, waren we al lang een topsector….    

De lijn die vorig jaar werd ingezet in Amsterdam tijdens het jaarcongres van EFC – de koepel van Europese fondsen – is afgelopen weekend in Warschau stevig doorgetrokken. Met de lancering van de nieuwe Philanthropic Alliance for Solidarity and Democracy in Europe willen de fondsen niet alleen laten zien dat de transnationale filantropie mogelijk en wenselijk is, maar ook een krachtig en collectief signaal afgeven dat democratie alleen kan gedijen bij een sterke civil society.

Even het filantropienieuws van de afgelopen periode met u doornemen. Er is een meneer die roept dat impact investing ‘geen verlengstuk van filantropie’ is. O god nee, stel je voor dat dat muffe geefgeld geassocieerd wordt met dat überhippe ‘investeren’! Maar ik heb brekend nieuws: zonder filantropie was dat hele impact investing allang een meurend kadaver. Alles van duurzame waarde is weerloos voor de wolven van Wallstreet en derhalve heb je gaapsaaie lammetjesfilantropen nodig om het boeltje echt op gang te helpen. Dus graag even niet zo’n grote waffel daar in het impact investing-kamp.

Mogelijk vindt u de aandacht die wij deze week schenken aan ‘effectief altruïsme’ overdreven. De tegenstanders van deze relatief nieuwe stroming binnen de filantropie vinden de ideeën van grondlegger en filosoof Peter Singer, te extreem, te utilitair, te rationalistisch en te ver afstaan van de filantropische praktijk. Het is echter te kort door de bocht en ook niet verstandig om Singers effectieve altruïsme af te doen als een hype en theoretische luchtfietserij.

De launch van Effectief Altruïsme in Nederland was op een prachtige lentedag, maar de zaal zat stampvol zéér bevlogen jongeren. Sommige elementen van deze beweging rieken naar oude wijn in hippe nieuwe zakken. Maar filosoof Peter Singer is wél de Bernie Sanders van de ethiek en de filantropie die de top van een nieuwe generatie weet te raken.