De cijfers achter de goed nieuws-show

Elke branche heeft er recht op haar nieuws een beetje te ‘spinnen’. Dat geldt ook voor de goede doelen. Goede Doelen Nederland wil de belangrijke bijdrage van haar leden in het bijzonder (en van goede doelen in het algemeen) aan de samenleving benadrukken. Daar is niets mis mee, maar het persbericht dat de branchekoepel verspreidde over haar sectoronderzoek naar de 24 grootste goede doelen bevat een rookgordijn. Eigenlijk meer een roze wolk. En die beneemt het zicht op de werkelijkheid.

De oratie van René Bekkers ging vorige week over ‘de waarde van filantropie’. Maar wat is nou die waarde? Als we de klinische kengetallen van Geven in Nederland erbij pakken, zou filantropie in Nederland macro-economisch net zoveel waard zijn als de zoetwarenbranche: een slordige 6 miljard euro. Toch zijn er geen leerstoelen Hogere Zuurstokkunde, maar is er intussen wel een aanzienlijk aantal filantropie-onderzoekers, merkt Bekkers spits op. We hechten als samenleving klaarblijkelijk een ander soort waarde aan filantropie dan alleen een monetaire. Want o wee als in Het Land van Goed Doen iemand een scheve schaats rijdt.

Nederlanders zijn trots wanneer ze de Belastingdienst tillen, maar schamen zich om te zeggen hoeveel ze aan goede doelen geven. Daar hebben ze in Amerika geen last van. De rijksten der rijken bieden er tegen elkaar op met hun goedgeefsheid. Ook Afrika ontbreekt de gêne om te laten zien wat je geeft. Ga in Malawi maar eens naar een bruiloft. Het is dan juist de bedoeling dat je al dansend kwistig strooit met bankbiljetten, voor het oog van iedereen. Sociale druk verhoogt de opbrengst.

Wat als van de ene op de andere dag alles wat het resultaat is van filantropie uit de samenleving verdwijnt? Tijdens de Dag van de Filantropie begin deze maand, nam René Bekkers bij zijn oratie de aanwezigen mee in dit gedachtenexperiment. Het roept ook een vervolgvraag op: Waarderen we de infrastructuur van de filantropiesector wel genoeg?

De bekendmaking van de uitkomsten van ‘Geven in Nederland’ verleent aan de jaarlijkse ‘De Dag van de Filantropie’ een natuurlijke urgentie. Eigenlijk zou het belangrijkste onderzoek naar onze geefbronnen en -motieven dit jaar weer verschijnen, maar GIN 2019 heeft een jaar vertraging opgelopen door financieringsproblemen en wordt nu GIN 2020. Het alternatieve programma dat het Centrum voor Filantropische Studies van de VU samenstelde bevatte met de ‘World Cafés’ een interessante nieuwe vorm van deelnemerparticipatie, maar het hoogtepunt was toch de oratie van René Bekkers over ‘De Waarde van filantropie’, die ’s middags (eindelijk) een vaste leerstoel als VU-filantropieprof kreeg.

‘De Waarde van filantropie’: dat was de titel van de rede die René Bekkers vanmiddag uitsprak bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Filantropie aan de faculteit der Sociale Wetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam. Bekkers was al filantropieprof door een tijdelijke, door de KNAW gefinancierde leerstoel de afgelopen jaren, maar krijgt nu een ‘vaste’ leerstoel Filantropie aan de VU.

Op donderdag 6 juni vindt de jaarlijkse Dag van de Filantropie op de Vrije Universiteit plaats. U kunt zich nu inschrijven voor het voorprogramma.

Op donderdag 6 juni aanstaande vindt de jaarlijkse Dag van de Filantropie op de Vrije Universiteit plaats. Prof. René Bekkers zal deze dag afsluiten met zijn oratie ‘De waarde van de filantropie’.

“We” zijn een vrijgevig land. Nederland kent al een eeuwenlange traditie van filantropie, vanaf de middeleeuwse armenzorg tot aan de hedendaagse goede doelen. Nederland scoort hoog op internationale lijstjes. We zijn een natie van ‘dijken dicht en beurzen open’. Of is het vooral een mythe waarin we heel graag zelf willen geloven? Of een oude waarheid die intussen sterk geërodeerd is. Zoals onze fameuze tolerantie, die door de hatelijke identiteitspolitiek intussen hardhandig op de pijnbank is gelegd. Hoe filantropisch is de Nederlander in internationaal perspectief?

Filantropiehoogleraar René Bekkers is een zeer actieve blogger die regelmatig ingaat op vragen van bezoekers over ons geefgedrag. Deze keer een antwoord op de vraag in welke mate crowdfunding van invloed is op de omvang van ons geefgedrag.