‘Ze mogen blij zijn dat er blanken komen’

Regelmatig maak ik me druk over het achterhaalde beeld van ontwikkelingslanden waarmee veel Nederlanders rondlopen. De gemiddelde landgenoot ziet vooral Afrika als een oord vol droefenis en ellende, waar het maar niet beter wil gaan, en waar ‘ze’ niet kunnen zonder onze hulp. Hoe moeten ze ook anders? Dat is wat de media en campagnes van hulporganisaties hen vertellen.  En nu laat medisch antropoloog Judith van de Kamp zien wat er gebeurt wanneer vrijwilligers met dit achterhaalde wereldbeeld het vliegtuig naar Afrika nemen om er een paar weken of maanden te gaan helpen. Jongeren tijdens hun gap-year, studenten op stage, of pensionado’s die na een lange loopbaan nog iets nuttigs met hun leven willen doen. 

Vanuit mijn achtertuin kijk ik op een stel gloednieuwe woningen met zonnecollectoren op het dak. Gaat lekker met duurzaam, denk ik als ik ze zie. Datzelfde denk ik wanneer ik over de A58 bij Moergestel rij, langs vier kloek zwaaiende windmolens. Die staan daar toch maar dapper de klimaatverandering te remmen. Ook mijn laptop herinnert me voortdurend aan de duurzame opmars in ons land. Of ik nu langs Greenpeace, RTL of Nuon surf, overal tref ik lieve foto’s van groene weilanden met windmolens en zonnepanelen. De ene keer met een grazend schaap ervoor, de andere keer met klaprozen of een kind dat een pluizenbol wegblaast. 

Ik ben voorstander van kernenergie. Het voelt een beetje als een coming outom dat op te schrijven. Maar het wordt de hoogste tijd, want binnenkort prijkt mijn foto op de cover van ‘Kernvisie’, een tijdschrift ter bevordering van het draagvlak voor kerntechniek, waarvoor ik afgelopen maand werd geïnterviewd.  

Door onze verstofte ideeën denken we ten onrechte dat ze in heel Afrika en grote delen van Azië nog met acht kinderen triest voor een hut zitten, wachtend op onze hulp. Ons wereldbeeld klopt niet, constateert de onlangs overleden Zweedse arts Hans Rosling. Hij maakt In zijn laatste levensjaar een lezenswaardig ‘zelfhulpboek voor helder denken’. Mirjam Vossen vindt het een must read.

Mijn zusje werkte ooit als tandartsassistente. Na een paar weken was ze ervan overtuigd dat heel Nederland een slecht gebit had. Rotte tanden, gele aanslag, ze zag het overal. Het was een geval van beroepsdeformatie. Niet alleen tandartsassistenten hebben daar last van. Wat te denken van de politieagent die PVV stemt omdat de criminaliteit de spuigaten uitloopt. Of de gerechtsdeurwaarder die meent dat niemand met geld kan omgaan. 

Hongerbuikjes en vliegjes in het oog. Dat is waar veel mensen aan denken bij ‘armoede in ontwikkelingslanden’. Blijkbaar overspoelen nieuwsmedia en ontwikkelingsorganisaties ons met dit soort beelden. Maar dat is niet zo, constateert mediawetenschapper en DDB-columnist Mirjam Vossen. Op 9 januari hoopt zij aan de Radboud Universiteit in Nijmegen te promoveren op een onderzoek naar de beeldvorming van wereldwijde armoede in de Europese media.

Hongerbuikjes en vliegjes in het oog. Dat is waar veel mensen aan denken bij ‘armoede in ontwikkelingslanden’. Blijkbaar overspoelen nieuwsmedia en ontwikkelingsorganisaties ons met dit soort beelden. Maar dat is niet zo, constateert mediawetenschapper en DDB-columnist Mirjam Vossen. In haar proefschrift zet ze de resultaten van haar onderzoek naar de beeldvorming van wereldwijde armoede in de Europese media uiteen.

We wentelen ons graag in een somber beeld van de wereld. Nergens voor nodig. Denk maar eens aan de rijkste mens van honderd jaar geleden.