Fiscale routes van Rotterdamse suikeroom

Gemeente Rotterdam.
Gemeente Rotterdam.
18 juli 2023
Uit de Media | | Elders gelezen

De puissantrijke Martijn van der Vorm (1958) spendeerde een kleine 800 mln euro aan zelfgekozen goede doelen. Het filantropisch geld komt uit diverse belastingparadijzen, zo meldt NRC Handelsblad in een lange reportage.



'De man van 800 miljoen' doet veel terug voor Rotterdam. Een deel van zijn vermogen deelt hij uit via filantropische stichtingen. Ze komen de laatste tijd regelmatig in het nieuws. Zijn laatste cadeautje ging via de stichting Droom en Daad naar het Nederlands Fotomuseum. Met de 38 mln euro van Van der Vorm kon deze instelling een nieuw onderkomen kopen: rijksmonument Santos, een voormalig pakhuis aan de Rijnhaven. 

Maar volgens NRC Handelsblad is er ook een keerzijde. 'De familie ontwijkt op grote schaal de belastingen in Nederland.' Onder meer met brievenbusfirma De Zwarte Bergen Ltd. Volgens de krant 'verstopt' de familie haar miljarden op de belastingparadijzen Bermuda en de Britse Maagdeneilanden. De onbekende stichting Mare Foundation blijkt de schakel tussen de belastingontwijking en het filantropische werk.  

Monaco

De beslissingen worden genomen in Monaco, op het kantoor van Martijn van der Vorm, die nimmer interviews geeft. Het NCR-artikel is dan ook niet geautoriseerd: 'Martijn van der Vorm en familieleden wilden niet meewerken.' Het toesturen van een concept van het artikel aan familie en directie - met het verzoek te reageren op eventuele feitelijke onjuistheden - leverde niets op. 

Intussen prangt de vraag hoe wenselijk het is dat een metropool als Rotterdam mede-afhankelijk is van giften die voortkomen uit een vermogen waarmee belasting stelselmatig en op grote schaal wordt ontweken. Of het nu gaat om donaties aan inwoners die hun enegierekening niet kunnen betalen, om woningen voor Syrische statushouders of om de bouw van een depot voor Museum Boijmans Van Beuningen. 

'Belastingontwijking mag'

Volgens Marcel Pheijffer, hoogleraar accountancy aan Nyenrode, is belastingontduiking verboden, belastingontwijking niet. NRC Handelsblad citeert hem aldus: 'Maatschappelijk gezien is hier de vraag of het ontwijken wenselijk is. Juristen zullen zeggen: niets mis mee. De man in de straat zal zeggen: waarom betaal ik wel en betalen zij geen belasting.' Pheijffer is van mening dat je belasting moet betalen waar je het geld hebt verdiend.'

Ook gemeenteraadslid Ruud van der Velden (PvdA) is kritisch. Hij hekelt al jaren de innige band tussen de familie Van der Vorm en het gemeentebestuur. In de krant zegt hij: 'Ze regelen het in achterkamertjes en daar ontvangen wij als raad geen verslagen van. Het is heel uitgekookt. Je ontwijkt de fiscus en dan profileer je je als weldoener waar de stad blij mee moet zijn.' 

'Geen ethisch dilemma'

Wie het stilzwijgen doorbreekt is Wim Pijbes, voormalig directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam en tegenwoordig directeur van de stichting Droom en Daad. Hij schermt met de filosofie van Andrew Carnegie (1835 - 1919): 'The surplus of the wealth of the few will become, in the best sense the property of the many'.  Pijbes ziet volgens de krant 'in het geheel geen ethisch dilemma' tussen de goedgeefsheid en de belastingontwijking. 

NRC Handelblad citeert hem als volgt: 'Als je een fles drank in de taxfreeshop op Schiphol koopt, ontwijk je ook belasting. Als je in België gaat tanken precies hetzelfde.' Pijbels rept van 'een heel enge, benauwende discussie'.  Hoe minder belasting de familie betaalt, hoe meer er voor zijn stichting overblijft, zo redeneert hij. 

Verantwoording: de krant zegt twee maanden onderzoek te hebben gedaan naar het filantropische werk en de belastingontwijking van de familie Van der Vorm. NRC Handelsblad sprak met bronnen rond het stadhuis en had inzage in correpondentie over het tegenhouden van onderzoek naar de filantropische stichtingen van de familie. 

https://www.nrc.nl/nieuws/2023/07/16/goed-geld-uit-het-belastingparadijs-a4169807