Jaargang 17 I Magazine 18

Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Deze woorden schreef de historicus Johan Huizinga in 1935. Ze zijn nog actueel. De oorlog in Oekraïne en het bloedige conflict tussen Israël en Hamas zetten de geopolitieke verhoudingen op scherp. Intussen is Nederland – ons stipje op de wereldkaart – een land in de wachtstand. Sinds de val van het kabinet Rutte IV – op 7 juli van dit jaar – stapelen de problemen zich op. En na de verkiezingen van eind november wacht een kabinetsformatie die hopelijk niet zo lang duurt als de vorige (299 dagen).

Ook de filantropie kent een bewogen jaar. Om te beginnen moesten Goede Doelen over het beursjaar 2022 ondanks voorzichtig beleggingsbeleid een verlies incasseren van een kwart miljard euro. Naast dit bloedbad op de beurs leidde de beperking van de aftrekbaarheid van de periodieke giften aan ANBI’s tot verhitte discussies. En tot slot zetten de Samenwerkende Brancheorganisaties in de Filantropie hun samenwerking op losse schroeven. Het idee is dat ze met gelegenheidscoalities de uiteenlopende belangen beter kunnen behartigen.

Wat is het probleem? Hoogleraar Theo Schuyt, founding father van de filantropiestudies in Nederland en winnaar van de Oeuvre Prijs 2023, stelt in dit magazine de diagnose. Filantropie is maatschappelijk onmisbaar maar politiek onzichtbaar. Dit blijkt ook uit de verkiezingsprogramma’s die in de afgelopen maanden voorbij kwamen. En dat is wrang want het is volgens Schuyt juist de maatschappelijke betrokkenheid die ons helpt te overleven. Zeker in tijden waarin de beleidsterm ‘bestaanszekerheid’ dagelijks via de media tot ons komt.

In dit magazine is van onzichtbaarheid van de filantropie overigens weinig te merken. Naast een interview met de winnaar van de DDB 100, directeur Henriëtte Hulsebosch van Kansfonds, gaan we uitgebreid in op de Rotterdamse praktijken van de filantropische familie Van der Vorm. Daarnaast brengen we specials over dienstverlening in de filantropie alsook over schenken en nalaten.

Tot slot zijn er de gebruikelijke features over deelonderwerpen en niet te vergeten de columns over governance, werving & selectie en goeddoen om het goeddoen.

We wensen u veel leesplezier en spreken de hoop uit dat in het jaar 2024 de sector filantropie, die zich moeilijk laat afbakenen, bij het grote publiek en in politiek Den Haag scherper op de kaart komt te staan. Want de overheid redt het niet alleen. Vrijwilligers horen er nadrukkelijk bij. Zonder hun niet aflatende inzet zou dit land tot stilstand komen.

Bert Koopman
(Hoofdredactie filantropieplatform DDB)