Pleidooi: 'democratisch geven via de blauwe envelop'

Pleidooi: 'democratisch geven via de blauwe envelop'
Pleidooi: 'democratisch geven via de blauwe envelop'
30 januari 2020
Opinie | | Filantropie

Boos zijn op iederéén met heel veel geld? Er zijn vast sociale superrijken - die hun geld ook niet rondpompen tussen fiscale vrijplaatsen - die er geen bezwaar tegen zouden hebben om vanaf, pak ‘m beet, 100 miljoen euro 100% te worden belast. Dus wat valt die ‘goede rijken’ te verwijten?

Er is geen belastingdienst ter wereld die die ‘giften’ van ze aanneemt. Dat doet de fiscus ook niet bij minder vermogende idealisten die vinden dat er meer moet worden geïnvesteerd in zorg of onderwijs of veiligheid dan het staatsinkomen aankan. Zelfs de meest linkse partijen in ons land hebben nimmer gewerkt aan fiscale regelgeving om vrijwillig extra belasting te kunnen betalen (al dan niet per ministerie geoormerkt).
‘Schenk het dan maar privé weg of doe er zelf iets moois van’, is de boodschap. Maar de filantropie van de superrijken buiten de overheid om, gaat in de perceptie van velen echter om zulke immense bedragen, dat privaat gestuurd geefgeld de democratie in de weg gaat zitten. Goeddeels onzin natuurlijk: in Nederland gaat het om minder dan een procent van ons BBP en in de VS om ruim 2%. Helaas stuurt perceptie denken en handelen meer dan droge feiten en cijfers.
 
Het lobbyen om rechtvaardiger en nationaler je belasting te betalen (naar geest, niet letter) wint aan momentum. In Davos lanceerden vorige week beroemde rijkaards, onderwie filmer Disney (inderdaad familie van) een soort Tax Pledge. Geen oproep om de helft van je vermogen weg te geven, zoals The Giving Pledge van Gates en Buffet, maar een meer institutionele beweging om je maatschappelijke aandeel gewoon via de reguliere belasting bij te dragen. Misschien is het wel een vervolg op het keiharde verwijt van historicus-publicist Rutger Bregman, die er bij de vorige editie van Davos viral mee ging: ‘Stop met filantropie, begin eerst eens gewoon belasting te betalen.’
 
Optimisten bestempelen The Tax Pledge vast als een beginnetje op weg naar meer democratisch geven. Paul Polman, voormalig CEO van wat hij ‘s werelds grootste goede doel noemde: Unilever - behoort tot de initiatiefnemers. Laten we volgen of hij en de voorstanders voor democratisch geven via de blauwe envelop een nieuw front openen, naast het filantropische, om meer geld naar maatschappelijke doelen te sluizen in plaats van hedonistisch op te souperen.
 
Wij zeggen het al jaren bij De Dikke Blauwe: ‘Goed doen is het nieuwe rijk zijn.’ Zonder, en misschien nu ook mét de blauwe envelop.
►Wat vindt u van het initiatief van Paul Polman e.a.? Stuur mij uw reactie: klik hier.