Terechte schreeuw om aandacht

Maatschappelijk onmisbaar, politiek onzichtbaar. Dat is nog steeds het lot van de sector filantropie. En dat terwijl maatschappelijke betrokkenheid –  om te spreken met hoogleraar Filantropie Theo Schuyt – ons helpt te overleven. Want de Nederlands overheid redt het niet alleen. Bestaanszekerheid was niet voor niets het dominante thema tijdens de campagnes in aanloop naar de op 22 november gehouden Tweede Kamerverkiezingen.

DDB-expert Gosse Bosma analyseerde onlangs de verkiezingsprogramma’s. Welk verhaal vertelden ze als we kijken naar branche-specifieke thema’s zoals ANBI’s, de giftenaftrek en vrijwilligerswerk. De meeste programma’s stelden op dit punt teleur was de conclusie. Bosma wist zich daarbij gesteund door het Vakblad Fondsenwerving, dat al eerder een overzicht bracht over relevante thema’s voor de sector filantropie.

Steen in vijver

Goede Doelen Nederland (GDN) – brancheorganisatie van een kleine 250 CBF-erkende goede doelen – gooide een steen in de vijver en organiseerde ruim een week vóór de Tweede Kamerverkiezingen een debat in perscentrum Nieuwspoort. Onder leiding van journalist Frénk van der Linden kregen de politici Jesse Klaver (GroenLinks), Nicolien van Vroonhoven (NSC) en Sophie Hermans (VVD) weerwerk van vertegenwoordigers van drie goede doelen.

Nelleke Hermans (Natuurmonumenten), Klaartje Docters van Leeuwen (Rode Kruis Nederland) en Jerzy Soetekouw (Humanitas) vertelden over hun missie, welke moeilijkheden ze ondervinden en wat nodig is om hun werk naar behoren te kunnen blijven doen. Belangrijk werk en een welkome aanvulling op overheidsbeleid. Niet alleen een moedige stap, maar hopelijk ook een opmaat tot meer aandacht voor het algemeen nut in politiek Den Haag.

Spiegel

Want wat nog wel eens wordt vergeten is dat goede doelen naast een doorgaans doelmatige besteding van middelen ook uit zijn op het behalen van maatschappelijk rendement. En vooral met dat laatste aspect kunnen goede doelen de profitsector een spiegel voorhouden. Goede doelen zijn immers van nature vertrouwd met maatschappelijk ondernemen en met ESG-beleid in brede zin. Commerciële bedrijven hebben daar doorgaans meer moeite mee.

De stap van Goede Doelen Nederland komt op een moment dat de Samenwerkende Brancheorganisaties in de Filantropie (SBF) hun samenwerking op losse schroeven hebben gezet. Een snelle, slagvaardige belangenbehartiging werkt beter in brede samenwerking met verschillende partijen in de civil society, zo luidt de redenering. De SBF-leden – vermogensfondsen, goede doelen en kerkgenootschappen – kiezen dus voor wisselende contacten.

Stemmenweefsel

Onbegrijpelijk is dat niet. Want SBF was spreekbuis van 360 vermogensfondsen, een twintigtal kerkgenootschappen en een kleine 250 goede doelen. Meerstemmigheid is mooi maar dit is een wel heel complex stemmenweefsel. GDN behartigt niet alleen de belangen van armoedefondsen, maar ook van  culturele fondsen, gezondheidsfondsen milieufondsen et cetera. Ook vermogensfondsen zijn er in soorten en maten, net als kerkgenootschappen.

Dat GDN zich vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen in het hol van de leeuw waagde, is ook een signaal aan coördinerend beleidsmedewerker Filantropie en Kansspelen Odiel Evenhuis, gestationeerd bij het ministerie van Veiligheid & Justitie. Zij is relevant bij het inzetten van kennis en ervaring in dienst van doelmatig filantropie- en kansspelbeleid van de Nederlandse overheid. Nu maar hopen dat de kabinetsformatie deze keer geen 299 dagen zal duren.