De accountant als toezichthouder, goed idee?

De accountant: financieel onderlegd en risicogericht.
De accountant: financieel onderlegd en risicogericht.
3 april 2023
Artikel | | Toezicht en wetgeving

Nederland telt tienduizenden commissarissen en duizenden toezichthouders. Ze houden toezicht op het beleid en de algemene gang van zaken bij bedrijven en instellingen, adviseren bestuur en zijn werkgever van dat bestuur. Of het nu gaat om een beursbedrijf of een fondsenwervende instelling: iemand die toezicht houdt voert deze drie wettelijke taken/rollen uit in een raad van commissarissen of een raad van toezicht.



De vraag of een accountant zijn kennis en ervaring kan inzetten in een toezichthoudende nevenfunctie stond onlangs centraal in een achtergrondartikel op media platform www.accountant.nl. Een ervaren partner bij Dubois & Co. Registeraccountants is ook lid van de raad van toezicht van Eye Filmmuseum. In zijn serieuze bijbaan brengt hij kennis van en ervaring met specifieke regels, protocollering en codes mee naar Eye.  

Over zijn liefde voor de accountancy zegt hij: ‘Ik zou het vak niet uit kunnen oefenen bij een ander klantenpakket dan dat wij bedienen.’ Van oudsher was Dubois actief voor vakbonden en werk- nemers organisaties. Tegenwoordig zijn het onder meer welzijnsorganisaties, fondsenwervende instellingen en organisaties in de kunst- en cultuursector. Daarnaast hij wil iets terugdoen voor de maatschappij, specifiek in de cultuursector.

Risicogericht

Hoeveel accountants actief zijn in raden van toezicht bij publieke organisaties is niet bekend. Wel is duidelijk dat accountants naast financiële expertise een risicogerichte benadering voorstaan en dat is in deze raden van toezicht geen overbodige luxe. Hun bijdrage aan een breder perspectief helpt bijvoorbeeld bij het bepalen waar precies strategische accenten te leggen, maar ook bij het herkennen van signalen die kunnen duiden op onraad.

Goed toezichthouden niet makkelijk. Het vereist een balans tussen afstand houden en betrokken zijn. Toezichthouders moeten goed kunnen samenwerken en daadkrachtig zijn in besluitvorming. Ze hebben volle agenda’s en moeten voldoen aan allerlei regels. Niettemin is er in de laatste jaren veel belangstelling voor opleidingen voor commissarissen en toezichthouders. Ze worden jonger en er komt meer variëteit in de toezichthoudende raden.

Misstanden

Dat er behoefte is aan goed toezicht blijkt dagelijks in het nieuws. Zowel bij bedrijven als bij publieke organisaties komen regelmatig misstanden aan het licht. Gezien hun wettelijke taken en rollen is de schijnwerper vaker gericht op commissarissen en toezichthouders. De tijd van beslotenheid is voorbij. Aan transparantie en integriteit worden hoge eisen gesteld. Open zijn over zaken die niet goed gaan hoort daarbij.