Regels of ruimte? Overkill dreigt in filantropiesector...

Tijdens de studiebijeenkomst ‘Wat heeft de overheid voor u in petto’ op 1 oktober in het nieuwe onderkomen van de Goede Doelen Loterijen werden bestuurders en toezichthouders bijgepraat over de diverse regelgeving en de consequenties voor stichtingen en verenigingen. Overkill dreigt, menen specialisten.

De bekendmaking van de uitkomsten van ‘Geven in Nederland’ verleent aan de jaarlijkse ‘De Dag van de Filantropie’ een natuurlijke urgentie. Eigenlijk zou het belangrijkste onderzoek naar onze geefbronnen en -motieven dit jaar weer verschijnen, maar GIN 2019 heeft een jaar vertraging opgelopen door financieringsproblemen en wordt nu GIN 2020. Het alternatieve programma dat het Centrum voor Filantropische Studies van de VU samenstelde bevatte met de ‘World Cafés’ een interessante nieuwe vorm van deelnemerparticipatie, maar het hoogtepunt was toch de oratie van René Bekkers over ‘De Waarde van filantropie’, die ’s middags (eindelijk) een vaste leerstoel als VU-filantropieprof kreeg.

Nederland geeft gul en graag, zegt hoogleraar filantropie Theo Schuyt van de Vrije Universiteit in Trouw. Ons geld gaat allang niet meer alleen naar grote goede doelen. Ook voor persoonlijke drama's trekken we de portemonnee.

Nederland geeft gul en graag, zegt hoogleraar filantropie Theo Schuyt van de Vrije Universiteit in Trouw. Ons geld gaat allang niet meer alleen naar grote goede doelen. Ook voor persoonlijke drama's trekken we de portemonnee.

“We” zijn een vrijgevig land. Nederland kent al een eeuwenlange traditie van filantropie, vanaf de middeleeuwse armenzorg tot aan de hedendaagse goede doelen. Nederland scoort hoog op internationale lijstjes. We zijn een natie van ‘dijken dicht en beurzen open’. Of is het vooral een mythe waarin we heel graag zelf willen geloven? Of een oude waarheid die intussen sterk geërodeerd is. Zoals onze fameuze tolerantie, die door de hatelijke identiteitspolitiek intussen hardhandig op de pijnbank is gelegd. Hoe filantropisch is de Nederlander in internationaal perspectief?

De goede doelenpraktijk houdt nog steeds maar beperkt rekening met (de veranderende houding bij) de achterban. Met die conclusie ging Baukje Stam* weg na de tweede ‘Dutch Day’ op 11 en 12 juli, de Nederlandse ‘plug in’ tijdens de internationale ISTR-conferentie op de VU in Amsterdam. De vragen die opgeworpen werden door de VU die dag, waren: wie is die nieuwe generatie filantropen, wie geven er via hun testament en wie zijn toch die doe-het-zelvers in ontwikkelingshulp? 

Hoogleraar filantropie Theo Schuyt wordt per 1 september adviseur fondsenwerving en alumnirelaties van het college van bestuur van de VU. Dat meldt Ad Valvas, het onafhankelijke nieuws- en opinieplatform van de VU. Schuyt wil dat de VU meer een ‘community’ wordt en ziet een grotere betrokkenheid bij de instelling als sleutel tot succes.

'Onderzoek en de sector filantropie in Nederland' van Theo Schuyt vormt het vierde deel in onze serie  ‘De wetenschap komt naar u toe’. Tweewegverkeer tussen onderzoekers en beleidsmakers, filantropieprofessionals en journalisten is cruciaal om de juiste (onderzoeks)vragen te stellen. Voeding vanuit de praktijk voorkomt dat de academie een ivoren toren wordt. Tegelijkertijd kunnen impulsen vanuit de wetenschap de filantropie ook verrassende inzichten geven en innovatie stimuleren. 

‘Onderwijs & onderzoek’ bungelen altijd behoorlijk zielig onderaan de lijstjes van favoriete doelen, zo blijkt uit ‘Geven in Nederland’. Het is duidelijk geen ‘donor darling’. Daar lijkt voorzichtig wat verandering in te komen, maar voorlopig blijft het nog hard sappelen om private donoren voor dit domein te enthousiasmeren: het is een kwestie van lange adem. Zoveel werd duidelijk tijdens het mini-symposium ‘De rol van filantropie voor onderwijs en onderzoek’, dat op 26 april tijdens de Dag van de Filantropie 2018 door het Centrum voor Filantropische Studies werd georganiseerd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

De Dikke Blauwe besteedt dit voorjaar aandacht aan de samenwerking tussen wetenschappers en filantropiesector. Of samenwerking? Nou, daar valt nog wel een wereld te winnen. Tweewegverkeer tussen onderzoekers en beleidsmakers, filantropieprofessionals en journalisten is cruciaal om de juiste (onderzoeks)vragen te stellen. Voeding vanuit de praktijk voorkomt dat de academie een ivoren toren wordt. Tegelkijkertijd kunnen impulsen vanuit de wetenschap de filantropie ook verrassende inzichten geven en innovatie stimuleren. In onze nieuwe serie ‘De wetenschap komt naar u toe’ vandaag een gezamenlijke aftrap van de initiatiefnemers Pamala Wiepking, Lonneke Roza, Karen Maas, Theo Schuyt en René Bekkers. Volgende week de eerste bijdrage van Pamala Wiepking.