Peter Scholtens laatste: Welbevinden kun je niet meten...

Peter Scholtens laatste: Welbevinden kun je niet meten...
Peter Scholtens laatste: Welbevinden kun je niet meten...
13 december 2018
Opinie | | (Social) Impact

In zijn laatste column voor De Dikke Blauwe zwaait DDB-Expert Social Impact Peter Scholten helemaal in stijl af. Kun je ‘zachte zaken’ als sociale cohesie en zelfredzaamheid ook meten, of bepalen hoeveel waarde zoiets heeft? Scholten heeft ontelbare keren gehoord dat dat niet kan. Maar is dat zo? Scholten spreekt het verlossende woord…
 
Als je aan mensen vraagt of ze een zomervakantie leuk vinden, dan krijg je meestal een bevestigend antwoord. Dat is niet zo raar, want mensen maken zich in hun hoofd allerlei voorstellingen van wat ze gaan doen, van het weer, de omgeving, enz. Iedereen wordt er blij van, ook al heeft iedereen iets anders in gedachten.
En dat is precies het gevolg van woorden: ze zijn door iedereen op eigen manier in te vullen. Zo denk ik bij vakantie aan mountainbiken in de bergen, en mijn vrouw aan een zonovergoten strand. Kortom, zolang je maar niet erg specifiek wordt over wat je bedoelt, dan kan iedereen er zich wel in vinden.
Zo gaat het ook met de ‘zachtere’ zaken als sociale cohesie, zelfredzaamheid en eigen regie, eigenwaarde, geluk…. Zolang je maar niet uitlegt wat je er zelf mee bedoelt, en zolang je maar niet vraagt wat die ander ermee bedoelt, zal iedereen een goed gevoel hebben bij de woorden.
Om te weten of je resultaat boekt (impact hebt) wil je het dan gaan meten. Maar ja, hoe kun je cohesie en zelfredzaamheid nu eigenlijk meten? Of bepalen hoeveel waarde zoiets heeft?
Hoe vaak ik dan niet te horen krijg dat je dat niet kan meten is niet te tellen… eindeloze debatten over dat je geld wel kunt tellen maar sociale cohesie niet. Dat geluk niet in geld is uit te drukken. Soms worden mensen zelfs geïrriteerd in dit soort discussies.
Maar de vraag is: kun je het nu wel of niet meten? Al die zachte items?
Omdat dit mijn laatste column is, zal ik het antwoord geven:nee, dat kan niet!
 
Maar belangrijker is de vraag: weet je wel zeker dat je ditwilt meten en weten? 
Want net als met mijn vakantie: iedereen denkt iets anders bij cohesie, cultuur, welbevinden, armoede, enz. enz.
Dus zolang je niet specifieker wordt dat wat algemene containerbegrippen, dan zou je het niet eens moeten willen meten. Welbevinden kun je inderdaad niet meten.
Niemand investeert ook zomaar in ‘welbevinden’. Je gaat eerst kijken wat precies de doelgroep is, en waarom zij minder welbevinden ervaren. En wat daarvan dan specifiek de indicatoren zijn. En welke gerichte interventies je daarop gaan doen. En wat de doelgroep daar zelf van vindt (in plaats van al die voor de doelgroep bedachte veranderingstheorieën). En hoe belangrijk zijdat vinden.
En dan blijkt dat alles weldegelijk meetbaar is. Ieder concrete en specifieke effect dat jij op een stakeholder kunt hebben, kun je bij die stakeholder onderzoeken en het belang ervan voor die stakeholder kun je bevragen. Dat is geen hogere wiskunde.
Wie maar blijft roepen dat ‘het’ niet meetbaar is wat men doet, leeft op een grote vage wolk van algemene containerbegrippen, bodemloze onwil om concreet te worden, en de angst om de doelgroep zich te laten uitspreken over nut en noodzaak van de interventie. 
Ik vind, dat als je jezelf serieus neemt als sociaal ondernemer, goede doelen-organisatie of maatschappelijk investeerder, je altijd je impact moet willen meten. En zolang je denkt dat dat niet kan, ben je nog steeds te vaag en te slap.
 
Amen.

►Wil je alle columns van Peter Scholten teruglezen? Klik hier.

Het Lenthe-team dankt Peter Scholten voor al zijn bijdragen aan en inzet voor De Dikke Blauwe. Mede door zijn deskundige commentaren op het gebied van social impact heeft De Dikke Blauwe haar reputatie als terzakekundige bron van informatie in de Nederlandse filantropie kunnen vestigen. Wij zijn Peter daar zeer dankbaar voor.

Lees ook de Lenthe-uitgaven van Peter Scholten:
 De Sleutelfiguren-methode: antwoord op radicalisering
Resultaatgericht inkopen in het sociale domein
Dan ga ik liever op  vakantie...