Miljonairs zijn zowel gul als krenterig

Geven Nederlandse miljonairs nu eigenlijk meer of minder dan we tot nu toe gedacht hadden, onder andere op basis van het longitudinale onderzoek Geven In Nederland? De uitkomsten van een groot onderzoek door Maastricht University in opdracht van ABNAMRO MeesPierson hebben de gemoederen danig verhit. Filanthropium probeert er een touw aan vast te knopen, maar of dat lukt?

De zeer vermogende bankklanten (multimiljonairs, want minimaal belegbaar vermogen 1 miljoen euro) doneren volgens Maastricht University bijna tweemaal zoveel aan het goede doel als in het meest recente onderzoek Geven In Nederland (2013) wordt aangenomen: 11 duizend euro (GIN: ruim 5 duizend euro).

De hamvraag is hier: zijn de uitkomsten representatief voor alle vermogenden, of gaat het hier vooral om een profiel van de klanten van ABNAMRO MeesPierson? VU-Prof. René Bekkers (Geven In Nederland) meldt in Filanthropium Journaal dat het onderzoek ‘waarschijnlijk niet representatief voor alle vermogenden in Nederland’. ‘Klopt’, zegt dr. Paul Smeets van Maastricht University, dat het onderzoek in opdracht van de bank uitvoerde: dat was ook niet onze insteek. ‘Het onderzoek moest representatief zijn voor de klanten van de bank en niet voor ‘alle vermogende Nederlanders’.’

Misverstand opgelost, zou je denken. Maar dan gaat het spel via NRC Handelsblad pas echt op de wagen.
NRC neemt een ingezonden stuk op van Jos van Hezewijk, die sinds 1986 een onderzoeks- en adviesbureau voor vermogenden runt en leverancier is van data voor het vermogendenonderzoek van Geven in Nederland (VU). Van Hezewijk gaat vol op het orgel en stelt dat de miljonairs van Nederland helemaal niet zoveel geven als het bankonderzoek suggereert. Sterker nog: vermogenden doneren als percentage van hun vermogen jaarlijks minder aan goede doelen dan de gemiddelde huishoudens. Van Hezewijk: ‘De klanten van de bank zijn goed voor een gemiddeld vermogen van 4,7 miljoen; de Nederlandse miljonair beschik volgens het CBS over 3 miljoen euro.’

Dit laatste feit wordt door de onderzoekers van Maastricht University echter ook in het geheel niet betwist: zie de uitspraak van dr. Paul Smeets.
De ingezonden brief van Diana van Maasdijk, hoofd van Filantropie Advies van ABNAMRO MeesPierson en opdrachtgever van Maastricht University, in NRC Handelsblad - als reactie op het stuk van Van Hezewijk – lijkt de verwarring echter weer helemaal te voeden. Van Maasdijk is boos en verdrietig over inhoud en toon van Van Hezewijks onverholen aanval op de uitkomsten van het bankonderzoek. Van Maasdijk stelt: ‘In het stuk Rijken doneren niet zo veel (NRC, 27 sept.) stelt Jos van Hezewijk dat de uitkomsten van het onderzoek Van vermogen naar verandering van ABN AMRO MeesPierson en Universiteit Maastricht niet representatief zouden zijn. Dit is niet juist. Vermogenden doneren wél zo veel. Ik ben teleurgesteld over de toon van Van Hezewijk. Want daarmee doet hij ons onderzoek, de goede doelen en de relaties van ABN AMRO MeesPierson tekort.
Goede doelen worden steeds afhankelijker van particuliere giften. Inzicht in het geefgedrag van vermogenden is dus cruciaal voor deze goede doelen. De belangrijkste conclusies van het onderzoek waren dat relaties van ABN AMRO MeesPierson gemiddeld 11.089 euro per jaar uitgeven aan filantropie. Zij geven vooral aan doelen die zich inzetten voor de gezondheidszorg, natuur en armoedebestrijding.
Nooit eerder werd in Nederland op grote schaal onderzoek gedaan naar het geefgedrag van vermogenden met een minimaal vrij belegbaar vermogen van één miljoen euro. Bijna 750 relaties van ABN AMRO MeesPierson, de private bank van ABN AMRO, namen deel aan het onderzoek; een responspercentage van 16 procent. De steekproef is dus representatief. Alle respondenten waren miljonair toen het onderzoek werd uitgevoerd.’

In haar reactie stelt Van Maasdijk dus dat het onderzoek wel degelijk representatief is. Dat wil zeggen: voor de onderzoekspopulatie van alle vermogende bankklanten… Maar daar was het Van Hezewijk niet om te doen.
Wat we uit deze welles-nietes-oorlog kunnen leren voor ‘de’ miljonair-donateurs van Nederland blijft dus onverminderd voer voor discussie. Prof. René Bekkers: ‘Van alle miljonairs in Nederland gebruikte in 2011 volgens cijfers van het CBS uit de belastingaangiften 17% de giftenaftrek. De totale waarde van de giftenaftrek onder miljonairs was toen 986 euro. Als we aannemen dat miljonairs die de giftenaftrek gebruiken ook het grootste gedeelte van hun giften aftrekken geven zij gemiddeld €5800 per jaar. In het AAMP onderzoek zegt 46% van de respondenten de giftenaftrek te gebruiken. Het bedrag van €11.100 dat zij zeggen te geven is bijna het dubbele van wat miljonairs geven.
Het onderzoek is dus niet representatief.’

Dus niet representatief voor alle major donors. Maar weer wel representatief voor de major donors die klant zijn van ABNAMRO MeesPierson. En gezien de omvang van het onderzoek misschien toch wel ook, stiekem, een beetje, representatief voor alle meervermogenden….

Houd u Filanthropium Journaal en dagblad stevig in de gaten, want iets zegt ons dat deze discussie 100% representatief is voor een maximale spraakverwarring.