Kus slapende burgers wakker!

In het buitenland hebben lokale fondsen (‘community foundations’) al jarenlang een belangrijke rol in de samenleving. In Nederland is die rol nog uiterst beperkt. Slechts in een beperkt aantal gemeenten zijn lokale fondsen actief. Een lokaal fonds is feitelijk een pool van lokaal bijeengebracht geld, van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Vaak ontvangen deze fondsen legaten vanuit de lokale gemeenschap, bijvoorbeeld van mensen die geld nalaten aan de gemeente waarmee zij zich sterk verbonden voelen. Het geld, maar ook betrokken vrijwilligers, worden ingezet voor het algemeen nut in dezelfde gemeenschap.
Om het aantal lokale fondsen in Nederland uit te breiden hebben SBF, het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties de handen in één geslagen. Ondersteund door een aantal vermogensfondsen waaronder o.a. de Rabobank Foundation, het Oranje Fonds, Fonds 1818 en het Prins Bernhard Cultuurfonds is het Bureau Lokale Fondsen Nederland opgericht dat zich drie jaar lang inzet om bestaande en in oprichting zijnde lokale fondsen te ondersteunen.
De drijvende kracht achter het bureau, projectmanager Monique van Bijsterveld, meldt dat de teller van het aantal lokale fondsen en initiatieven om een lokaal fonds op te richten momenteel op meer dan vijftig staat. De verschillen tussen de lokale fondsen onderling zijn echter enorm, met name voor wat betreft de hoogte en herkomst van het startkapitaal.’ Dit meldt Monique van Bijsterveld, projectmanager van Lokale Fondsen Nederland.
Ongeveer een kwart van de lokale fondsen in oprichting krijgt een startvermogen vanuit de woningbouwvereniging, maatschappelijke organisatie of vanuit een ‘slapend’ fonds: een stichting die ooit opgericht is om de maatschappelijke doelen binnen een gemeente te dienen maar niet meer actief is. Volgens de banken zijn er in Nederland honderden zo niet duizenden stichtingen met een vermogen bestemd voor de samenleving, zonder activiteiten. In een aantal gemeenten, waaronder Den Bosch, hebben initiatiefnemers de stoute schoenen aangetrokken en deze ‘slapende’ fondsen wakker geschud. En met succes volgens Van Bijsterveld.
Het zijn bemoedigende signalen. Temeer omdat lokale fondsen in potentie de grootste belofte is binnen de Nederlandse filantropie. De kracht van lokale betrokkenheid is het vermogen om overheid, bedrijven, instellingen en particulieren te binden op thema’s die alle burgers aan het hart gaan.
Lokale fondsen hebben in potentie niet alleen de kracht om slapend geld wakker te kussen, maar ook de participerende burgers weer echt bij hun gemeenschap te betrekken.

Lees meer over de lokale fondsen in deze editie: klik hier