Erkenningsregeling: emoties verbinden

Sinds 1 januari vervangt de erkenningsregeling goede doelen het CBF-keurmerk. De erkenningsregeling heeft de ambitie om bij het publiek meer vertrouwen te creëren. De goede doelen sector is een sector die leeft van hoop en hard werken om een betere wereld te realiseren zonder ziekte, armoede en onrecht. Deze hoge ambities spreken mensen aan en raakt een emotie die verbinding geeft. Mensen geven in de kern geen geld, maar vertrouwen aan goede doelen. Vertrouwen dat ook bevestigd moet worden door voorbeeldgedrag en een transparantie houding. Draagt de nieuwe erkenningsregeling bij aan deze hoge ambitie?

door Wim van Ginkel – specialist audit en advies aan goede doelenorganisaties en initiatiefnemer van De Transparant Prijs

Vertrouwen vraagt om meer dan compliance
Iedereen zal het er al snel over eens zijn dat met alleen nieuwe regels en normen we er niet komen. Je kunt er ook niet tegen zijn dat de regels en normen van tijd tot tijd eens kritisch tegen het licht worden gehouden. Regels en normen geven houvast aan mensen in organisaties zeker als duidelijk is wat de focus is van de regels en normen. Het is te prijzen dat de focus van de erkenningsregeling ligt op de doelrealisatie ofwel de maatschappelijke impact als raison d’être van goede doelenorganisaties. In een sector die leeft van hoop zijn cultuur en gedrag erg belangrijk. Zien donateurs, toezichthouders en andere belanghebbenden in de praktijk dat maatschappelijke impact de focus is van goede doelenorganisaties?
 
Maak maatschappelijke impact tot kernpunt
Het is daarom te prijzen dat het onderwerp impact, of doelrealisatie zoals de erkenningsregeling het noemt, een stevige plek heeft gekregen. Jammer is dat het wat verborgen staat tussen een groot aantal veel minder belangrijke zaken. Hiermee wil ik niet zeggen dat een beleidsplan, vrijwilligersbeleid en risicoanalyse onbelangrijk zijn. Maar hoofd- en bijzaak, middel en doel moeten duidelijker onderscheiden worden dan nu het geval is. Van goede doelen mag je verwachten dat ze met regelmaat zichzelf de vraag stellen: waarom zijn we op aarde, wat is onze droom en wat hebben we bereikt? Wie dromen niet zichtbaar met daden weet te verbinden en niet zichtbaar reflecteert op de bereikte impact, moet zich ernstig de vraag stellen: doen we nog de goede dingen?
 
Impact inzichtelijk maken complex?
Het inzichtelijk maken van impact is overigens niet eenvoudig, maar donateurs hebben u ook geen geld gegeven om eenvoudige problemen op te lossen. Hier ligt de raison d’etre van veel goede doelen om juist maatschappelijke problemen en uitdagingen op te pakken die anderen laten liggen.
Mijn oproep aan goede doelen is om de erkenningsregeling aan te grijpen voor een (hernieuwde) focus op maatschappelijke impact. Voorkom dat de erkenningsregeling een nieuw CBF-Keurmerk wordt dat je moet hebben, maar verder niet veel mee doet en zo min mogelijk last van wil ervaren.
Geef focus aan uw missie impact en leg de lat hoger dan de erkenningsregeling van u vraagt. Het gaat om inzicht hebben en geven in impact om te leren en te verbeteren.
 
Verbetering realiseren door peer group learning
Gooi ramen en deuren open, en leer van elkaar. In ‘peer group learning’ kunnen organisaties elkaar laten zien met welke projecten impact wordt gemaakt en welke methoden gebruikt worden om inzicht in impact te realiseren. Een interne en externe toezichthouder moet zich de vraag stellen hoe de houding van leren en verbeteren in een stroomversnelling gebracht kunnen worden. Het zou maar zo kunnen zijn dat een (door het CBF?) georganiseerde ‘peer group learning’ veel effectiever en efficiënter is dan toezicht door het CBF die zich deze materie nog eigen moet maken en de praktijkervaring mist om organisaties uit te dagen. Mijn oproep aan de sector is na te denken over de wijze waarop structurele verbeteringen in het inzichtelijk maken van impact gerealiseerd kunnen worden. Een niet onbelangrijke vraag hierbij is wat donateurs en andere belanghebbenden aan inzicht over impact willen hebben.
 
Algemeen verbindend verklaren en verbinding met ANBI-status noodzakelijk
In het verleden konden goede doelenorganisaties zich aan extern toezicht door CBF of andere toezichthouders onttrekken. Nu zou het een gemiste kans zijn als de erkenningsregeling niet algemeen verbindend wordt verklaard voor iedere organisatie die zich in Nederland goed doel noemt en een beroep doet op de vrijgevigheid van het publiek. Een verbinding met de ANBI-status is naar mijn mening een belangrijke volgende stap om het toezicht tanden te geven. Met die verbinding kan de fiscus organisaties die zich niet gedragen de ANBI-status ontnemen.
 
Meer inspiratie door impact inzichtelijk te maken
Impact gaat om het tastbaar maken van wat goede doelen bereiken. Met de Transparant Prijs zijn we vorig jaar gestart met een impactprijs dat we uitreiken aan een ‘boegbeeldproject’ dat voor een donateur visueel maakt wat een goed doel doet en bereikt heeft. Impact gaat niet alleen om de techniek en de meetmethoden, maar vooral ook om emotie, bezieling en inspiratie. Het is mijn wens dat meer focus op impact tot meer inspiratie en betrokkenheid leidt om dromen te blijven verwezenlijken.