True North

True North
True North
11 juni 2009
Opinie | | Governance & Finance

Wie nooit bij Ikea is geweest kan, op zoek naar bijvoorbeeld een onderzetter, in zo'n grote ‘doos' met spullen volledig verloren lopen. Deze week was ik even bij Ikea in Älmhult. In die plaats in zuid Zweden werd in 1953 de eerste Ikea toonzaal geopend. Wie meerdere Ikea winkels heeft bezocht weet zijn weg te vinden en weet ook snel de kortere weg via ‘sluipwegen' te vinden. Ik had dan ook snel wat ik zocht.....

Het deed me denken aan het gezegde ‘there is no substitute for experience'. Een gezegde dat veel misbruikt is en waarbij soms gesuggereerd wordt dat ervaring belangrijker is dan theoretische kennis. Maar dat staat er niet. Er staat dat er geen vervanging is voor ervaring.

In de filantropische sector hebben meer en meer organisaties last van de gevolgen van de financiële crisis. Naar mijn mening - en al eerder op diverse plekken betoogd - is er veel overeenkomst tussen de filantropische sector en de financiële sector. In beide sectoren vraag een partij geld om er iets mee te gaan doen. Andersom bekeken; in beide sectoren geeft iemand geld om er iets mee te laten doen. Het verschil zit hem in het resultaat. Bij de ene sector is het resultaat voor de geldgever en in de andere sector is het resultaat voor een meestal onbekende derde. In beide gevallen zal de geldgever willen weten hoe er met haar of zijn geld is omgegaan. In de financiële sector is dat in beginsel makkelijk aan te tonen. Er is namelijk rendement en dat is meetbaar. In de filantropische sector is er ook een rendement. Maar zoals Joris Voorhoeve begin dit jaar nog betoogde op de nieuwjaarsreceptie van de Directie Sociale en Institutionele Ontwikkeling van het Ministerie van Buitenlandse Zaken helpt tellen niet. Erger nog; Einstein had de spreuk al aan de muur hangen: "Not everything that can be counted counts, and not everything that counts can be counted."

Ervaringen in de financiële sector, zeker op basis van de recente gebeurtenissen, zijn leerzaam voor velen in die sector. Maar veel van wat er fout ging, dan wel veel van wat heeft bijgedragen aan allerlei fouten in die financiële sector, gaat ook fout in andere sectoren. Ook in de sector van de filantropie. Als fondsenwervers niet echt meer weten waar het om gaat en alleen bezig zijn met het halen van hun ‘target' onder het motto ‘groot, groter, grootst' dan ontstaan er een keer problemen. In een zeer leesbaar artikel over Mission Driven Governance in de Stanford Social Innovation Review (SSIR) van deze zomer staat het duidelijk aangegeven; "Ideally, every decision an organization makes should be completely alligned with its mission - what we call True North - and no decision should be made that deviates from this direction."

Dat moet van toepassing zijn op alle beslissingen van allen in die organisatie. Als er dan ook nog goed wordt rondgekeken in andere sectoren - met name de financiële - en die ervaring wordt binnengehaald en vertaald, dan is er een kans dat we over drie jaar geen spijt hebben van bijvoorbeeld het stapelen van allerlei producten en het aan elkaar koppelen van zaken die niks met elkaar te maken hebben. Uiteraard doel ik dan op zaken zoals de Wereldhypotheek en ‘consumption philanthopy'...... Ook daarover staat een zeer leesbaar artikel in de SSIR van deze zomer met als catchline: "Consumption philanthropy is therefore unsuited to creat real social change."