nlAMSTELVEEN (10 november) - De serie artikelen in Trouw afgelopen week over de "Top 50" van effectiefste goede doelen heeft in de goede doelenbranche veel kritiek geoogst. VFI, de koepel van goede doelen, wil met de onderzoekers van het ECSP, het CIGD en Trouw binnenkort om tafel om haar zorgen over de opzet van en communicatie rondom de ranglijst te bespreken. De Hartstichting vindt bij monde van haar directeur Hans Stam (foto) dat het onderzoek de reputatie van veel gezondheidsfondsen onnodig geschaad heeft.
De VFI stelt in een verklaring dat de methode van onderzoek, de wijze waarop Trouw de onderzoekgegevens heeft gebruikt voor de samenstelling van de top-50 en de wijze waarop het onderzoek zich verhoudt tot het onderzoek dat Erasmus uitvoert veel vragen oproept.
Geen daadwerkelijke impact
VFI: "De kop van het artikel luidt: Ongeveer 9000 goede doelen, dit is de top-50. Terwijl in het artikel staat dat ongeveer 500 goede doelen op het gebied van gezondheidszorg afgelopen voorjaar een uitgebreide vragenlijst opgestuurd kregen. Een kleine 150 goede doelen heeft de enquête ingevuld teruggestuurd. Dus de gepresenteerde top-50 bestaat alleen uit goede doelen op het gebied van gezondheidszorg, anders dan de kop suggereert en er zijn geen 9000 doelen maar slechts 150 onderzocht. De kop dekt de lading niet. Sommige leden (gezondheidsorganisaties) hebben ons gemeld dat zij geen vragenlijst hebben ontvangen. M.a.w. hoe volledig en actueel is de informatie waarop de top-50 is gebaseerd? Het onderzoek meet niet de daadwerkelijke impact, maar een aantal criteria die de impact zouden kunnen voorspellen, een magere basis voor zoveel pretentie. Organisaties met totaal verschillende doelstellingen, van totaal verschillende omvang, met totaal verschillende werkwijze worden met elkaar vergeleken alsof ze inwisselbaar zijn."
VFI kondigt aan dat zij haar vragen wil bespreken met het ECSP, het CIGD en met Trouw en de resultaten daarvan met haar achterband te delen.
Opmerkelijk
De Nederlandse Hartstichting, met een jaarbudget van 45 miljoen euro een van de grootste goede doelen in Nederland, haalt in de Trouw top-50 krap 6 (5,89) van de 9 punten en eindigt daarmee op de twintigste plaats. Opmerkelijk is dat de veel kleinere patiëntenorganisatie Hartpatiënten Nederland (jaarbudget 300.000 euro) hoger scoort in de top-50: de dertiende plaats met 6,67 punten. Nog opmerkelijker is dat uitgerekend de lager geklasseerde Hartstichting in 2009 de impact van haar werk over de afgelopen 25 jaar laten uitgebreid en wetenschappelijk liet meten door Karen Maas, die nu in deeltijddienst is van het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Maas berekende dat de Hartstichting in 25 jaar voor maar liefst 505 miljoen euro bijgedragen heeft aan daling van de maatschappelijke kosten van hartinfarcten.
Onjuist
Directeur Hans Stam van de Hartstichting is dan ook helemaal niet blij met de top-50 van Trouw. Hij vindt het onjuist dat criteria uit het onderzoek van het Erasmus Centrum voor Strategische Filantropie opgesteld om de maatschappelijke prestatie van goede doelen te voorspellen, worden gebruikt voor een ranglijst. Aldus een artikel in Trouw, dat de reacties op haar Top 50 peilde.
Stam zegt tegen Trouw dat hij de uitkomsten van de vragenlijst 'discutabel' vindt omdat de 'door één willekeurige medewerker ingevulde vragenlijst' niet is gecontroleerd. "Hier wordt wetenschap gekoppeld aan onvolledige en waarschijnlijk niet altijd juiste of gedateerde informatie", stelt hij. Stam denkt dat met de top-50 van Trouw 'een groot aantal gezondheidsfondsen ten onrechte in diskrediet wordt gebracht'.
Antwoorden verzinnen
Viola Lindeboom, projectleider van het Centraal Informatiepunt Goede Doelen en Kellie Liket, onderzoekster van het ECSP zeggen dat bij een vooronderzoek van hun studie is gekeken naar de betrouwbaarheid van de opgave van goede doelen. Liket geeft hierbij toe dat de betrouwbaarheid ondanks het gebruik van controlevragen niet gegarandeerd kan worden. Liket: "Je kunt nog steeds antwoorden verzinnen, maar het wordt wel lastiger."
