Lijmen/Het been: wat u van Willem Elsschot kunt leren

Een paar dagen vrij: de ideale tijd om mijn studeerkamer op te ruimen en mijn stapel (al dan niet digitale) vakbladen te ordenen. Natuurlijk kijk ik dan ook diagonaal door die veelheid aan publicaties heen. En ja, ineens valt een rode draad mij op. In vrijwel iedere uitgave (ja, óók in De Dikke Blauwe) wordt gerept over rankings en onderzoeken met alarmerende uitkomsten: ‘Goede doelen onder de maat met Social Media’,  ‘Vertrouwen in goede doelen daalt verder’, en zo verder… Woorden als ‘professionalisering is noodzakelijk’ vallen in bijna iedere case.
 
Het lijkt kommer en kwel in onze sector. Tijd voor actie! Toch? Nou ja, het voordeel als je even tijd hebt: toch nog maar eens een aantal lijstjes en onderzoeken op hun merites beoordelen. Dat verandert mijn beeld nogal. Ik zie flink wat sloppy onderzoeken. Onderzoeken die vooral meningen zijn. Onderzoeken die een beperkte reikwijdte of diepgang kennen. Het lijkt (soms?) (vaak?) op problemen creëren. Inspelen op angst, onzekerheid en ijdelheid. Is het erg politiek incorrect om te denken dat dit wellicht een slim business model is? Opvallend is immers ook, dat de afzenders vaak adviesbureaus (of eenpitters) zijn. Creëer een probleem en biedt een oplossing aan…
 
It does ring a bell. Waarschijnlijk heeft u, net als ik op de middelbare school, Lijmen/Het Been van de Vlaamse schrijver Willem Elsschot gelezen.
Weet u nog? In Lijmen/Het been benaderen de hoofdpersonen zakenmensen. De suggestie is dat men onvoldoende zichtbaar is, en dat dit op te lossen is door een artikel over hun bedrijf te publiceren in het Algemeen Wereldtijdschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen. De zakenmensen worden verleid (‘gelijmd’) om mee te doen, waarna erop aangestuurd wordt dat men zo veel mogelijk exemplaren afneemt. Tegen een fikse prijs natuurlijk, waarna zij zelf maar moeten zien hoe zij van hun voorraad af komen.
 
Overigens: jaren nadat ik het meesterwerk van Elsschot voor de eerste keer las, volgde ik een vorig bestaan (verantwoordelijk voor business development bij een zakelijke dienstverlener), een opleiding bij de Amerikaans/Britse David Maister. Maister is eigenlijk de consultant-voor-consultants en doceert - onder meer - hoe je voor zakelijke diensten als advies je eigen markt kunt creëren. Bijvoorbeeld door een latent levend thema uit te vergroten, er publiciteit voor te verwerven om op basis daarvan zakelijk succesvol te zijn.
 
Mijn advies voor als u binnenkort wat vrije dagen hebt: om met de kennis van nu dat mooie boek van Elsschot te (her)lezen. Het zorgt voor prachtige Aha-Erlebnisse. In één moeite door zou ik dan ook wat van Maister tot me gaan nemen. Beide zeer nuttig als u meer wilt snappen van hoe agendasetting werkt, u een commercieel target wordt en hoe u geadviseerd wordt. Goede antipode tegen naïviteit. En dat is nodig, zo blijkt uit onderzoek… ;-)