Impact-onderzoek als cash-cow

Impact-onderzoek als cash-cow
Impact-onderzoek als cash-cow
28 september 2017
Opinie | | (Social) Impact

‘Als een ‘gemiddelde’ Nederlander duurzaam gaat sporten en bewegen, kan dat 25.000 tot 100.000 euro opleveren aan maatschappelijke winst. Vooral de toename van arbeidsproductiviteit, de afname van ziekteverzuim en de verbetering van de gezondheid dragen bij aan dat positieve resultaat.’
 
Ruim twee weken geleden komt het grote, internationale onderzoeksbureau Ecorys met dit opvallende nieuws. Uitgebreid onderzoek had aangetoond dat ‘sport in het algemeen’ voor de ‘gemiddelde Nederlander’ (als hij zijn hele leven lang blijft sporten) een waarde heeft die kan variëren tussen twee heel sterk uiteenlopende getallen.
Kortom… wat een zinloos onderzoek weer. En wat jammer van (alweer) zoveel onderzoeksbudget.
 
Als je het onderzoek verder leest wordt het niet beter: de genoemde bedragen zijn ‘indicatieve schattingen’, en meer van dat soort disclaimers. En met een marge van 25-100 duizend vind ik zelfs een indicatieve schatting nog een erg milde omschrijving.
 
Het doet me denken aan een onderzoek van vele jaren geleden, waarbij een bureau ‘de’ waarde van de culturele sector in Amsterdam becijferde op zestig miljoen per jaar. En dat zou dan gaan om meer toerisme, omzet in horeca, enz. Het lastige is alleen dat niemand precies weet met ‘cultuur’ werd bedoeld (het Van Gogh Museum of experimenteel straattheater); welke cultuur meer of minder bijdroeg, in welke mate al die omzetten in de horeca waren toe te rekenen aan al die culturele projecten. Maar jarenlang hoorde ik culturele initiatieven schermen met hun enorme waarde voor de stad.
 
Terug naar de sport:
  • Welke sport wordt er bedoeld? En als ik iedere dag op mijn fiets naar het werk ga, is dat dan ook sport? Of gaat het alleen om ‘officiële’ sport?
  • Sport in het algemeen… maar geldt dat dan ook voor individuele sportverenigingen? Zijn die allemaal even goed en belangrijk? Of heb je betere en minder goede?
  • Die gemiddelde Nederlander, kan ik die een keer te spreken krijgen?
  • Die tot het eind van zijn leven blijft sporten? Mijn vader komt het verzorgingshuis niet meer uit hoor.
  • Enzovoort, enzovoort.
 
Hoe kan het toch dat dit type onderzoek zo populair blijft? Wie heeft daar nu wat aan? Wat kan een nieuw sportief initiatief hier nu mee? Kunnen ze nu ineens subsidie aanvragen, of sponsors werven, omdat ‘de gemiddelde Nederlander aan de hand van een indicatieve schatting iets aan sport in het algemeen’ heeft?
 
Het cultuuronderzoek is al van lang geleden, toen impactonderzoek nog in de kinderschoenen stond. Toen kon ik het nog begrijpen en kon je het onderzoek zien als een opzet om het vakgebied te stimuleren.
Het onderzoek van Ecorys is minstens vijftien jaar later en heeft het vakgebied van impactmeting totaal niet vooruitgeholpen. Integendeel. De enige winst van het onderzoek zit waarschijnlijk bij het bureau zelf; dat weer duizenden euro’s mocht vertimmeren aan zinloos en slecht onderzoek. Maar ik geef toe, ook dat is een vorm van winst.