Ineke Koele: ‘Anbi-status voor Katholiek Nieuwsblad is terecht’

Het Katholiek Nieuwsblad (KN) mag toch de anbi-status behouden. Dat heeft de Hoge Raad geoordeeld na jarenlang juridisch getouwtrek tussen het nieuwsblad, zijn steunstichting Arnulfus en de Belastingdienst. Omdat het nieuwsblad ieder jaar verlies draait, concludeert de Hoge Raad dat er geen winstoogmerk is. ‘Een goede uitspraak, eindelijk worden de Hoven weer op het goede spoor gezet’, meent DDB Expert Tax & Legal Ineke Koele.
 
In de (hoofd)zaak tussen KN en de Belastingdienst oordeelt de Hoge Raad dat het weekblad het algemeen nut dient, zoals in de statuten van het Katholiek Nieuwsblad staat. ‘Die statutaire bepaling laat geen andere conclusie toe dan dat zowel het uitgeven van dat nieuwsblad als het bevorderen van andere publiciteit ten dienste staan van het verkondigen van bedoelde boodschap. Verwijzing moet volgen voor een hernieuwd onderzoek naar de vraag of belanghebbendes feitelijke werkzaamheden uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaan uit het uitgeven van een dergelijk nieuwsblad en het bevorderen van dergelijke andere publiciteit. Bevestigende beantwoording van die vraag leidt tot het oordeel dat belanghebbende, gelet op het bepaalde in artikel 5b, lid 3, letter i, AWR, met die werkzaamheden rechtstreeks en primair een algemeen nut beoogt.’
 
Commercieel tarief
De Hoge Raad oordeelt dat het uitgeven van het weekblad rechtstreeks gericht is op het dienen van het algemeen belang, ondanks dat de prijs voor het weekblad als een min of meer commercieel tarief moet worden aangemerkt. De tariefstelling is namelijk niet gericht op het behalen van exploitatieoverschotten. Het Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelde eerder dat het uitgeven van een weekblad tegen een min of meer commercieel tarief een beletsel voor de anbi-status is.
 
Geen winstoogmerk
In cassatie komt vast te staan dat de abonnementsprijs niet kostendekkend is en dat de exploitatie van het weekblad sinds haar oprichting ieder jaar tot verlies leidt. Dat het nieuwsblad de activiteiten toch steeds voortzet, laat voor de Hoge Raad geen andere conclusie toe dan dat het Katholiek Nieuwsblad met deze activiteiten geen winstoogmerk heeft.
 
Twee soorten commerciële activiteiten
‘Een goede uitspraak, eindelijk worden de Hoven weer op het goede spoor gezet’, reageert DDB Expert Ineke Koele. ‘Wonderlijk is wel dat de Hoge Raad niet ingaat op het bepaalde in artikel 1a Uitv. Regeling AWR meer bepaald lid 5 daarvan. Sinds 2012 kennen we twee soorten ‘commerciële activiteiten’ binnen anbi’s. De fondswervende activiteiten (onbeperkt mogelijk, doet geen afbreuk aan anbi) en de algemeen nuttige activiteiten. Commerciële activiteiten kunnen wel als algemeen nuttige activiteiten kwalificeren, mits de anbi NIET het GEHEEL van die activiteiten tegen commerciële tarieven verricht. Dat moet worden bezien vanuit het perspectief van de anbi en zoveel was ook duidelijk. Aangezien in dit geval helder was dat de exploitatie van het weekblad niet kostendekkend was, bleven de commerciële activiteiten zonder meer overeind als algemeen nuttige activiteiten.’
 
Geen andere activiteiten
Koele: ‘Overigens kent de Parlementaire Geschiedenis op de Uitvoeringsregeling wat nuances die niet terugkomen in het oordeel van de Hoge Raad. Ik vind het echter gevaarlijk om uit een casuïstische uitspraak algemene regels af te leiden. Er waren in deze casus geen andere activiteiten en dus is de uitspraak van de Hoge Raad ook logischerwijs geconcentreerd alleen op deze activiteiten.’
 
Verwijzing naar Hof
De Hoge Raad verwijst nu naar Hof 's-Hertogenbosch voor een hernieuwd onderzoek of de feitelijke werkzaamheden uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaan uit het uitgeven van het weekblad en het bevorderen van dergelijke andere publiciteit. Koele: ‘Dat begrijp ik niet helemaal. Het dossier heeft toch ongetwijfeld voldoende informatie om de zaak af te doen?’
 
‘Blad bestaat dankzij giften’
Ondanks de uitspraak ziet het nieuwsblad de toekomst somber in: ‘Anbi’s kunnen gebruikmaken van bepaalde belastingvoordelen bij erven, schenken en de energiebelasting. Dat blijft dus gelden voor het Katholiek Nieuwsblad en de stichting Arnulfus. Daarmee is onzekerheid over het voortbestaan van het Bossche blad weggenomen. Desalniettemin neemt al jaren het abonneebestand af, en leeft het blad op giften, die eveneens afnemen. Saillant is dat het onafhankelijke blad gebruik maakt van gebouwen van het bisdom Den Bosch nadat het zijn eigen pand noodgedwongen jaren geleden moest verlaten. Ook moesten medewerkers worden ontslagen of beperkt in arbeidsuren. De vraag is hoe het blad dit financieel kan volhouden op langere termijn.’
 
Klik hier voor de uitspraak.