De tien grootste uitdagingen van sociale investeringsfondsen

Sociale impactfondsen zijn de afgelopen jaren gegroeid in aantal en omvang. Binnen EVPA heb ik regelmatig gesprekken met onze impactfondsen over de uitdagingen die zij hebben in dit nog steeds betrekkelijk nieuwe veld. Deze impactfondsen zijn soms gelieerd aan een Stichting (zoals HIVOS Impact Investing of DOEN participaties) of aan een bedrijf (ABN Impact Fonds), maar ook vaak zelfstandig opgezet om aan een specifieke vraag te voldoen. Enerzijds om aan de vraag vanuit filantropen en investeerders te voldoen om sociale impact te koppelen aan financiële return. Anderzijds vanuit de Sociale Projecten kant, waar de sociaal ondernemingen manieren zoeken om te schalen met het juiste type kapitaal. De eerste investeringsfondsen hebben inmiddels best wat ervaring opgedaan. Als groep hebben deze fondsen deels dezelfde uitdagingen. De belangrijke heb ik hieronder op een rij gezet. Misschien geen verassing: veel uitdaging zijn gelijk aan de uitdagingen van reguliere vermogensfondsen.

Pieter Stemerding schreef vorige week dat de filantropiesector wordt dichtgetimmerd. Volgens Stemerding is er een cultuurverandering nodig, waar organisaties als EVPA en de FIN een belangrijke rol in kunnen spelen. Jamy Goewie, Community and Network Director van de European Venture Philanthropy Association (EVPA), reageert.

Het toepassen van bedrijfs- en investeringsinstrumenten voor op duurzaamheid gerichte projecten wordt steeds populairder. Dit leidt tot belangrijke veranderingen in de filantropiesector. Impact investing is een van instrumenten waarvoor wordt gekozen. Maar wanneer wordt er gekozen voor impact investing en wanneer voor het doen van een gift? Natalia Chershembeeva onderzocht het voor haar scriptie Factors that influence individual’s choice between impact investment and charitable giving. Dit onderzoek is waardevol voor zowel goede doelen en non-profits, impact beleggingsfondsen en intermediairs, alsook voor overheden. De Dikke Blauwe sprak met Chershembeeva.

‘We nemen geen aanvragen in behandeling. We dekken ook geen tekorten voor volgende exposities of voorstellingen. Wie met ons in zee gaat, krijgt ons erbij. Wij zeggen niet: hier heb je een bedrag, los het maar op. We beheren ‘conscious capital’, bewust kapitaal: we zijn een betrokken investeerder, we willen dat het goed met je gaat. Zo goed dat we ons op termijn kunnen terugtrekken. We verwachten geen financieel, maar maatschappelijk rendement.’ Dat zegt oud-Rijksmuseum-directeur Wim Pijbes over de werkwijze van Stichting Droom & Daad, een maatschappelijk investeringsfonds gericht op de stad Rotterdam en gefinancierd door de familie Van der Vorm, in de Volkskrant.

De European Venture Philanthropy Association (EVPA) en het Centre for Private Wealth and Sustainable Finance (CSP) hebben op 24 april vijftien gevestigde impactfondsen samengebracht met 25 family offices en vermogende particulieren. Tijdens de eerste editie van de matchmakingdag Invest for Impact in Zürich verkenden ze potentiële samenwerking.

Het zijn vooral de millennials binnen vermogende families in de VS die als katalysator fungeren voor impact investing. Dat blijkt uit het Global Family Office Report 2016, een onderzoek naar 276 family offices uitgevoerd door UBS and Campden Wealth. De onderzoekers voorspellen een verschuiving van filantropie naar impact investing om een maatschappelijke impact te crëeren.

Even het filantropienieuws van de afgelopen periode met u doornemen. Er is een meneer die roept dat impact investing ‘geen verlengstuk van filantropie’ is. O god nee, stel je voor dat dat muffe geefgeld geassocieerd wordt met dat überhippe ‘investeren’! Maar ik heb brekend nieuws: zonder filantropie was dat hele impact investing allang een meurend kadaver. Alles van duurzame waarde is weerloos voor de wolven van Wallstreet en derhalve heb je gaapsaaie lammetjesfilantropen nodig om het boeltje echt op gang te helpen. Dus graag even niet zo’n grote waffel daar in het impact investing-kamp.

Filantropie is geen verlengstuk van filantropie’. Dat is een van de uitspraken van Robert Rubinstein, oprichter van TBLI (Triple Bottom Line Investing) in een interview met Follow the Money.  De Amerikaan Rubinstein (1952) richtte TBLI op in 1998 in Amsterdam om de financiële sector ‘te heropvoeden’. Het doel: vermogensbeheerders, CEO’s, investeerders, pensioenfondsen en banken laten zien dat duurzaam investeren vooral in hun eigenbelang is.

Investeerders in impactondernemingen hebben met veel belangstelling de presentaties gevolgd van een zestal maatschappelijke ondernemingen tijdens de Impact Days afgelopen week. Deze ondernemingen waren door organisator Pymwymic na een streng selectieproces uitgenodigd. De Impact Days is een jaarlijks terugkerend evenement georganiseerd door Pymwymic, een investeerdersclub van filantropen, families en sociaal gedreven beleggers die investeren in bedrijven met een positieve maatschappelijke impact.

Welke invloed kan social impact investing hebben op de min of meer traditionele vormen van filantropie? Op die vraag geeft Paul Brest een helder antwoord tijdens het 2015 Entrepreneur Symposium van de Stanford Graduate School of Business. Emeritus-hoogleraar Paul Brest (1940) is een zeer gerespecteerde rechten-deskundige, voormalig voorzitter van de William and Flora Hewlett Foundation en een befaamd theoreticus over de rol van nonprofit-organisaties op de samenleving.