Wijffels gaat verder dan Tabaksblat

Het zelfbindend karakter van de code Wijffels gaat verder dan die van Tabaksblat. De code is voor de leden van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI) slikken of stikken. Afwijken kan, maar alleen bij wijze van uitzondering en met uitleg aan belanghebbenden.

In de praktijk zal een onafhankelijke monitoring-commissie toezicht gaan houden op naleving van de code. In zoverre gaat de vergelijking met de code Tabaksblat nog op.  Deze code werd eind 2003 ingevoerd voor beursgenoteerde ondernemingen. De Commissie Corporate Governance onder leiding van voormalig Unilever topman Morris Tabaksblat stelde ingrijpende veranderingen voor in het bestuur van beursgenoteerde ondernemingen om het geschonden vertrouwen in het bedrijfsleven te herstellen. De Code Tabaksblat kent echter geen echte sanctie als de beursgenoteerde onderneming zich niet aan de code houdt. De code Wijffels voor goede doelinstellingen doet dat ook niet. Maar VFI-voorzitter Paul Beerkens zei bij de presentatie van het rapport dat een VFI-lid dat zich niet aan de code houdt de kans loopt het lidmaatschap te worden afgenomen. 

Overeenkomsten en verschillen
De Code Wijffels kent verder een aantal overeenkomsten, maar ook verschillen met die van Tabaksblat. Bestuursleden of leden van de Raad van Toezicht bij goede doelinstellingen worden benoemd voor een beperkte termijn van maximaal vier jaar. Zij kunnen maximaal twee keer worden herbenoemd. Dat is geen automatisme. Het betreffende lid wordt beoordeeld op basis van zijn functioneren, waarbij de profielschets mede in aanmerking wordt genomen. Een bestuurder bij Tabaksblat wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar gesteld op vier jaar welke termijn telkens voor maximaal vier jaar kan worden verlengd. Tot het pensioen dus.
Bonussen voor bestuurders zijn bij Wijffels uit den boze. Een bestuurs- of toezichthoudende functie bij een goede doelinstelling doe je uit idealisme. Daar hoort geen extra beloning bij als je bijvoorbeeld een grote donateur of sponsor hebt binnengehaald. In het bedrijfsleven kunnen opties (tegen bepaalde voorwaarden) en bonussen worden toegekend. Daar staan dagelijks de kranten vol van.

Belangenverstrengeling
Elke vorm van belangenverstrengeling van leden van bestuur of Raad van Toezicht (RvT) moet worden vermeden. Nevenfuncties moeten intern worden gemeld. Bij Tabaksblat mogen commissarissen maximaal vijf commissariaten vervullen. Een dergelijke beperking legt Wijffels niet op. Kun je in het bedrijfsleven niet meer in bijbaantjes grossieren, bij goede doelinstellingen blijft dat mogelijk.  
De meeste goede doelinstellingen hebben de stichtingsvorm. Dat heeft als beperking, zeker bij de kleine goede doelen, dat bestuur, controle en toezicht niet of slecht gescheiden zijn. Slecht functionerende bestuursleden of leden van de RvT krijg je er moeilijk uit. Bij Tabaksblat ligt dat anders. Aandeelhouders kunnen slecht functionerende bestuurders ontslaan en voordrachten tot benoeming van een commissaris of bestuurder doorbreken. Bij Wijffels is dat praktisch onmogelijk. Benoemingen van bestuurders en leden van de RvT ontrekken zich bij stichtingen aan iedere vorm van