nl
De grootste klap lijkt vooralsnog te zijn gevallen bij het VSBfonds. Dit fonds sponsort onder andere kunst en cultuur en had volgens haar jaarverslag vorig jaar een vermogen van ruim 2 miljard euro. Ruim de helft van dat vermogen bestaat volgens het jaarverslag 2007 uit aandelen Fortis. Sinds de nationalisatie van Fortis zijn deze aandelen vrijwel waardeloos geworden. Een ruwe schatting: VSBfonds kan in de afgelopen weken een miljard euro zijn kwijtgeraakt.
VSBfonds: uitgaven teruggeschroefd
Is dat inderdaad het geval? Chris Roelen, manager communicatie: "Wij doen geen uitspraken over onze vermogenspositie. Wel zal de financiële situatie consequenties hebben voor onze doelbestedingen. Oorspronkelijk hadden wij voor 2008 een donatiebudget van 72 miljoen euro begroot. Dat wordt bijgesteld naar 62 miljoen euro. Als VSBgonds waren we bezig met een oriëntatie of wij ons naast de onderwerpen kunst en cultuur, mens en maatschappij, sport en natuur en milieu ook op het financieren van wetenschappelijk onderzoek zouden kunnen gaan richten. Daar zien we nu vanaf. Inderdaad, dat is een direct gevolg van het teruglopen van de inkomsten op ons vermogen."
Roelen stelt dat de berichtgeving in de media negatiever is dan nodig. Immers: 62 miljoen is nog steeds een zeer fors bedrag. "We zullen bovendien al onze afspraken nakomen. Ook als het betrekking heeft op meerjarige trajecten. Onze partners hoeven zich geen zorgen te maken: we gaan niemand teleurstellen."
Het lopende jaar wordt dus als gepland afgerond. Maar hoe zit dat met 2009? Roelen: "Voor 2009 hebben we gezegd dat het donatievolume in ieder geval niet hoger zal zijn dan in 2008."
Dus mogelijk wel lager dan in 2008, als de situatie op de financiële markten daartoe noopt? Roelen: "Inderdaad, zo heeft u het goed geformuleerd."
Fonds 1818: 50 miljoen weg, nog meer spreiden
Het VSBfonds is gestraft voor het eenzijdige karakter van haar beleggingen. Dat betekent niet dat de gifbeker aan andere vermogensfondsen voorbij gaat. Ook Fonds 1818 voelt ondanks haar meer gespreide beleggingen de gevolgen van het wankele financiële klimaat. Directeur Boudewijn de Blij: "Ons belegd vermogen was 475 miljoen euro. Dat is nu 410 miljoen euro. Als je van dit verschil de uitgaven in het lopende jaar - 13 miljoen euro - aftrekt resteert een verlies van ongeveer 50 miljoen euro. Dat is niet leuk, natuurlijk. Aan de andere kant: de afgelopen jaren hebben we ook aandelenstijgingen in deze orde van grootte meegemaakt."
Directe gevolgen voor het bestedingsbeleid zal het verlies voorlopig niet hebben. De Blij: "We hebben een kernvermogen aangeduid. Zolang onze buffer niet is opgebruikt, zijn onze bestedingen niet in gevaar."
De kredietcrisis sterkt De Blij wel in de overtuiging dat een transitie van het beleggingsbeleid van Fonds 1818 nodig en verstandig is. Voorheen bestond het belegd vermogen uit 60% aandelen en 40% obligaties. "Met de transitie die we vorig jaar hebben ingezet moeten de verhoudingen gaan veranderen," zegt De Blij. "We gaan toe naar een nog verder gespreide beleggingsstrategie. Fonds 1818 stapt ook in onroerend goed, grondstoffen en hedge funds. Eind dit jaar zal de overgang zijn gerealiseerd. Het doel is tweeërlei. In de eerste plaats spreiding van het risico. Daarnaast willen we onze beleggingen zoveel mogelijk verduurzamen."
Fortis Foundation: onzekerheid over toekomst
Het opvallendste slachtoffer van de kredietcrisis is bank en verzekeraar Fortis, waarvan de Nederlandse tak door de regering is overgenomen. Automatisch rijst dan de vraag wat dit betekent voor Fortis Foundation Nederland.
Directeur Margot van Sluis ziet vooralsnog geen reden om de stormbal te hijsen. "We richten ons met name op het faciliteren van vrijwilligerswerk van medewerkers van Fortis. Ik realiseer me dat iedereen in grote onzekerheid verkeert. In alle veranderingen blijft één ding overeind: wij zijn en blijven een maatschappelijk betrokken onderneming. We hebben geen eigen belegd kapitaal. Fortis Foundation is een stichting die los staat van Fortis. Per 1 januari van elk jaar ontvangen we een donatie van Fortis. Op dit moment teren we dus nog op de donatie van het lopende jaar. In het belang van onze maatschappelijke partners hoop ik dat dit arrangement gewoon wordt voortgezet. Er zijn meerjarige financiële afspraken vastgelegd. De huidige periode van vijf jaar loopt nog tot 2012."
In bestuurlijke zin zou de afhankelijkheid van Fortis kwetsbaar kunnen maken. Het bestuur van de stichting wordt namelijk in meerderheid gevormd door vertegenwoordigers van de ‘moederorganisatie'. Is er een scenario denkbaar dat Fortis door de nood der tijden gedwongen Fortis Foundation van binnenuit ontmantelt? Van Sluis: "Het heeft weinig zin om nu te gaan speculeren."
Onvoorspelbaarheid is op dit moment echter troef, weet ook Van Sluis. "Er liggen bindende afspraken, maar je weet niet hoe een overheid hiermee zal omgaan."
Zie ook:
www.vsbfonds.nl
www.fortisfoundation.nl
www.fonds1818.nl
