‘Je zal de kist in gaan als je nog niet bent uitgesproken’, zegt Willem Stortelder op de eerste bijeenkomst van de Wijze Krijgers. De Wijze Krijgers is een initiatief van Jo-Anne Raming. Heel haar leven heeft ze zich ingezet om mensen die niet gehoord worden, een stem te geven. Nu ze op hoge leeftijd komt, hoopt ze met de Wijze Krijgers een beweging te creëren die het stokje van haar overneemt.
‘Je zal de kist in gaan als je nog niet bent uitgesproken’, zegt Willem Stortelder op de eerste bijeenkomst van de Wijze Krijgers. De Wijze Krijgers is een initiatief van Jo-Anne Raming. Heel haar leven heeft ze zich ingezet om mensen die niet gehoord worden, een stem te geven. Nu ze op hoge leeftijd komt, hoopt ze met de Wijze Krijgers een beweging te creëren die het stokje van haar overneemt.
Namens Jo-Anne organiseerden Willem Stortelder en Erik Hallers daarom op 14 september een pionierseditie op landgoed Rhederoord in De Steeg. Hier kwamen dik twintig genodigden samen met Jo-Anne bijeen om de beweging gestalte te geven. De diversiteit binnen de groep is belangrijk. Jo-Anne’s kracht ligt in het netwerken. Als ze een probleem ziet, verzamelt ze de juiste mensen om zich heen om het aan te pakken.
Bezielde betrokkenheid
Wijze Krijgers zijn mensen die zich, al of niet aan het eind van hun carrière, inzetten voor maatschappelijke problemen. Het doel daarbij is om een bijdrage te leveren aan een onderwerp dat je bezielt. Dat hoeft dus zeker niet in het verlengde te liggen van waar je je in je werkende leven mee bezig hebt gehouden. Misschien zijn er zaken die je altijd links hebt laten liggen omdat je er geen tijd voor had of omdat je het niet durfde.
Vandaar ook dat Willem de dag opende met die referentie aan dat eindstation dat voor ons allen onvermijdelijk is: ‘Je zal de kist in gaan als je nog niet uitgesproken bent’. Dat eerste kunnen we niet vermijden maar we kunnen wel alles uit onszelf halen voor het zover is. Willem: ‘Dat is ook altijd de drijfveer van Jo-Anne geweest: mensen daarbij helpen. Denk nooit dat je iets niet mag of niet kunt. Als je een ambitie hebt of een idee, de drang voelt om iets bij te dragen rondom een maatschappelijk thema, dan ben je hier aan het juiste adres. Met deze pilot willen we een beweging initiëren die daartoe de ruimte en veiligheid biedt je hart achterna te gaan.’
De eerste stap op weg naar het krijgerschap is uitvinden naar welk maatschappelijk doel je hart werkelijk uitgaat. Vervolgens ga je manieren bedenken om die uitdaging aan te pakken. Net als Jo-Anne geef je je plan slagkracht door de juiste mensen erbij te betrekken. Dat kunnen mensen van binnen de Wijze Krijger beweging zijn, maar ook daarbuiten.
Wat houdt ons bezig?
Aan dit concept werd gedurende de dag inhoud gegeven in verschillende creatieve sessies, onder leiding van Willem en Erik. De eerste sessie bestond uit het bepalen van maatschappelijke thema’s waar de rest van de dag mee gewerkt zou worden. Iedereen kon ideeën aandragen waar de groep er uiteindelijk twee van zou kiezen. De voorstellen varieerden van ‘uitsluiting versus inclusiviteit’ tot ‘de rol van alternatieve wetenschap’. Uiteindelijk koos de groep voor de thema’s ‘levenskunst’ en ‘de zin van het leven’.
In de daaropvolgende sessie splitste de groep op in telkens wisselende kleinere eenheden om de thema’s verder uit te diepen. De leidende vraag daarbij was wat het thema voor ieder persoonlijk betekende. Door op deze vraag te reflecteren en de dialoog aan te gaan, komt de groep tot een gezamenlijke, inhoudelijke invulling van het thema. Het gaat er daarbij niet om tot een exacte definitie te komen, maar om de gezamenlijk denkkracht en denkrichting te mobiliseren. Tegelijk is de persoonlijke benadering een manier om elkaar beter te leren kennen.
Levenskunst
Na de pauze presenteerde de verschillende groepjes de uitkomsten van hun verhandelingen. De mensen die het thema levenskunst hadden gekozen, gaven daar de volgende inhoud aan:
Levenskunst gaat over de vraag hoe je meer betekenisvol kunt leven. Die zingeving heeft verschillende aspecten. Een persoonlijk aspect is het hebben van een levensopdracht. Een overkoepelend thema aan de hand waarvan je invulling geeft aan je dagelijks bestaan. Daarnaast is er ook een interpersoonlijke dimensie: levenskunst bestaat eruit begrip op te brengen voor andere mensen. Ook als je niet bekend bent met hun leefwereld. Levenskunst raakt ook aan de interactie met de maatschappij. We leven in een competitieve maatschappij die veelal wordt geregeerd door mensen met een grote mond. In instituties wordt steeds meer gestuurd op meetbare resultaten, waardoor de meer ongrijpbare schoonheden van het leven minder ruimte krijgen. Tenslotte gaat levenskunst ook over hoe je je verhoudt tot het leven zelf. Door de vele eisen die we aan onszelf stellen en die aan ons gesteld worden raken we onze verwondering kwijt. Het bestaan doet zich eendimensionaal aan ons voor doordat we ons laten dicteren door moeten en zullen en willen. Levenskunst is het lef hebben om het leven te laten gebeuren. Om de ruimte te nemen in je eigen denken en voelen het bestaan te accepteren zoals het is en daar de schoonheid van in te zien.
Oplossingsrichting
Nadat de teams inhoud hadden gegeven aan het thema, werd hen gevraagd oplossingsrichtingen te bedenken. Daarbij gaat het niet om het formuleren van een strak plan om uitdagingen te lijf te gaan; het gaat om het bedenken van te bewandelen paden die de beoogde verandering teweegbrengen.
Eén oplossingsrichting is bewustwording. Veel mensen zien hun pensioen als het moment waarop ze mogen nadenken over wat ze echt willen met hun leven. Dat is veel te laat. Men zou van jongs af aan moeten worden aangespoord dit tot een leidraad in hun leven te maken. Een mogelijkheid om dat te bewerkstelligen is het vak levenskunst introduceren op scholen.
Een tweede constatering is dat er een hoop mentaal verzuim is in het werkende leven. Veel mensen vinden hun werk zinloos, maar houden er toch aan vast uit angst hun zekerheid te verliezen. Die leegte die ze voelen, vullen ze vervolgens op met activiteiten die ook al geen voldoening geven. Zoals zappen voor de buis na een lange dag werken. In veel gevallen worden we geleefd in plaats van dat we leven. Een oplossingsrichting is om verandering te brengen in de mechanismen en systemen in de maatschappij die ons deze verstikkende wijze van leven opleggen. Dat kan bijvoorbeeld door mensen niet te micro-managen en vast te pinnen op regels, maar hen mandaten geven. Hen verantwoordelijk te maken voor een uitkomst waarbij ze de weg er naartoe zelf vorm kunnen geven. Bijkomend voordeel is dat mensen meer verantwoordelijkheid zullen voelen en nemen voor de taken die hen zijn toevertrouwd.
Tenslotte is een oplossingsrichting een tegenwicht bieden aan het individualisme. Het gebrek aan empathie en gemeenschapsgevoel dat met individualisme samenhangt, maakt de maatschappij kouder en afstandelijker. Een beweging als de Wijze Krijgers kan bijdragen aan die verandering.
Niet direct oplossen maar luisteren
Jo-Anne had ook nog een advies voor de levenskunstenaars. ‘Uiteindelijk moet je met oplossingen komen voor problemen. Maar mensen moeten de mogelijkheid hebben hun problemen te vertellen zonder dat de toehoorders meteen met oplossingen komen. Het begint er mee dat je met elkaar spreekt, dat je met elkaar om tafel gaat zitten. Want nu is het vaak zo dat als iemand in een gesprek over een probleem begint, hij meteen met oplossingen om de oren wordt geslagen. Daarmee valt de dialoog dood. Waarom niet met die mens in gesprek? Waarom niet luisteren voor je je eigen advies gaat spuien. Het gaat er om dat je die ander vertrouwt en hij jou kan vertrouwen.
Pechakucha
Tenslotte werd het denkwerk van de dag gepresenteerd in pechakucha. Dit is een presentatie bestaande uit twintig beelden of steekwoorden die elk twintig seconden worden getoond. Bij elk plaatje wordt kort wat verteld, zodat het hele denkproces zichtbaar wordt gemaakt. Het mooie van de pechakucha-benadering is dat het een overzichtelijk format biedt. Hierdoor kunnen de uitkomsten van een dag brainstormen gedeeld worden met mensen die niet bij de brainstorm aanwezig waren. Pechakucha biedt daarmee een manier om de gezamenlijke denkkracht van een enkele groep met mensen over de hele wereld te delen.
Pechakucha is een prachtige symbolisering van de doelstelling van de Wijze Krijgers. Een netwerk van mensen dat zich inzet voor een betere wereld. Elk individu volgt zijn of haar eigen hart maar vindt de kracht om te handelen in de samenwerking.
Het vervolg
Wilt u aanwezig zijn bij het volgende wijze krijger kamp? Met de leringen en het opgedane vertrouwen uit de startbijeenkomst zullen we dan nog scherper aan de wind kunnen zeilen. Wilt u daarbij zijn, meld u dan aan via mail aan bij Aniek Reuling. U ontvangt dan de informatie om u in te schrijven .
Onze intentie is om eenmaal per drie maanden bij elkaar te komen en misschien voor een centraal onderwerp te gaan om zo meer verdiepende kracht te mobiliseren. Wat zou het mooi zijn om de uitkomsten te gaan delen, in video of op andere wijze. Want als wij als Wijze Krijgers iets vinden, dan blijft de vraag hoe het antwoord bij het probleem komt. We willen immers een bijdrage leveren aan een betere samenleving door eraan te werken, samen te werken.
De bijeenkomst werd mede mogelijk gemaakt door Social Enterprise Lenthe en De Dikke Blauwe.
nl
Niet direct oplossen maar luisteren