Horror vacui

“De ene partij is beducht voor een overheid die in de weg loopt. De andere partij vreest een overheid die mensen in de steek laat. Samen kiezen we voor een overheid die mensen niet in de eerste plaats als consument ziet, maar als burgers die de ene keer zelfstandig, de andere keer samen de toekomst van Nederland vormgeven.”
Deze zinsnede komt uit het kersverse regeerakkoord van VVD en PvdA. We zien hier de pijnlijke spagaat tussen de liberale en neo-socialistische maatschappijvisie. Die pijnlijkheid zit ‘m niet zozeer in het compromis – Nederland heeft er voor een groot deel zijn welvaart aan te danken – maar aan het feitelijke resultaat. Want wie zijn burgers niet meer als consumenten ziet, maar als zelfstandige wezens of als constructief collectief die de “toekomst moeten vormgeven” zou een kabinet verwachten dat in haar regeerakkoord uitgebreid de lof zingt van de maatschappelijk actieve Nederlanders.
Nou ja uitgebreid, dan toch tenminste noemen. Toch?
Wie het akkoord ‘Bruggen slaan’ doorzoekt op het woord ‘vrijwilligers’ komt tot de verpletterende conclusie dat die in het universum van Rutte II niet bestaan. Vijf miljoen welwillende en alles zelf betalende Nederlanders zijn in het politieke balletje-balletje van Rutte en Samsom domweg overgeslagen. Tussen markt en staat gaapt een kolossaal ideologisch vacuüm. Want als de visie op kansspelbelasting ter sprake komt, wordt met geen syllabe gerept over de driekwart miljard euro’s die jaarlijks terugvloeien naar de samenleving uit de goede doelenloterijen. Wel over de 31 miljoen (!) die de staat kan vangen uit kansspelbelasting. De koopman is een kruidenier. De dominee is allang dood. De economische crisis duurt nog wel even voort, de ideologische ook.