In hoger beroep: geen beleidsplan? geen ANBI-status!

Een stichting waarvan de ANBI-status is ingetrokken is voor niets in hoger beroep gegaan. Hof Arnhem-Leeuwarden heeft geoordeeld dat de status terecht is ingetrokken, onder meer omdat er geen beleidsplan is. Overigens hoeft de Belastingdienst geen kwade trouw aan te tonen als zij de status met terugwerkende kracht intrekt. Dat blijkt uit een recente uitspraak door de Hoge Raad in een andere zaak.
 
In de eerste casus heeft een in 1985 opgerichte stichting haar statuten in 2007 geheel gewijzigd en in 2008 de ANBI-status gekregen. Het doel van de stichting is het bevorderen en stimuleren van de handel in Noord-Nederland. Bij ontbinding moet een batig saldo dan ook worden aangewend voor een doel dat zoveel mogelijk overeenkomt met dat doel.
 
Geen administratie
In 2013 bezoekt de Belastingdienst de stichting en vraagt inzage in nieuwsbrieven aan leden/sponsors, de notulen van de bestuursvergaderingen, de jaarverslagen van 2010, 2011 en 2012 en het meest recente beleidsplan. Dat beleidsplan blijkt er niet te zijn en bovendien blijkt uit de statuten niet dat een batig liquidatiesaldo toekomt aan een ANBI-instelling met een soortgelijke doelstelling. Tot slot is er geen administratie. De Belastingdienst trekt daarom de ANBI-status in.
 
Vierhonderd ordners
De stichting is het hier niet mee eens en stapt naar de rechter. Het bestuur van de stichting is van mening dat de Belastingdienst haar niet serieus neemt en geen BTW-nummer wilde geven. Bovendien vindt de stichting het niet nodig een dure administratie te hebben. Ze ‘steekt haar energie liever in belangrijker zaken’. Maar de rechtbank Noord-Nederland stelt de inspecteur in het gelijk. De stichting laat het er niet bij zitten en gaat in hoger beroep. Daar oordeelt Hof Arnhem-Leeuwarden dat de ANBI-status terecht is ingetrokken, vooral omdat er geen beleidsplan is. Een beleidsplan moet volgens het hof inzicht geven in de te verrichten werkzaamheden, de wijze van inkomstenwerving, het beheer van het vermogen en de besteding daarvan. De enkele verwijzing naar vierhonderd ordners voldoet niet aan de redelijke eisen die aan een te controleren administratie mogen worden gesteld, meent het hof.
 
Intrekken met terugwerkende kracht
In een andere recente zaak heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de Belastingdienst geen kwade trouw hoeft aan te tonen bij een instelling om de ANBI-status met terugwerkende kracht in te trekken. In deze zaak kreeg een stichting, die een oldtimermuseum exploiteerde per 1 januari 2008, de ANBI-status. Na een boekenonderzoek trok de inspecteur de ANBI-status met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008 weer in. Gerechtshof Den Haag vond die terugwerkende kracht niet terecht. De stichting mocht er namelijk op vertrouwen dat de fiscus de status weloverwogen had toegekend en het intrekken van de ANBI-status was volgens het hof daardoor slechts mogelijk per 1 januari 2010.
 
Ander hof moet zaak bekijken
De Hoge Raad oordeelde anders. Het invullen van een standaardformulier wil nog niet zeggen dat de inspecteur een weloverwogen standpunt inneemt. Bovendien vond de Hoge Raad van het hof onvoldoende had aangegeven waarom de overlegde jaarstukken dat inzicht wel boden. Tot slot is het intrekken met terugwerkende kracht niet alleen mogelijk als sprake is van kwade trouw. De uitspraak van het hof werd hiermee van tafel geveegd en een ander hof moet nu nogmaals naar de zaak kijken.