nlVoedselbanken worden met veel privaat geld gefinancierd, datzelfde geldt voor muziekonderwijs, armoedebestrijding, onderzoeksjournalistiek en voor bijna de gehele culturele sector. Al deze voor de kwaliteit van de samenleving essentiële activiteiten en initiatieven worden bedreigd door onze overheid die met de mond bepleit dat filantropie (privaat geld voor publieke doelen) essentieel is voor de samenleving maar tegelijkertijd komt met een voorstel de fiscale aftrekmogelijkheid voor giften te beperken tot €250.000 per jaar.
Dit lijkt nauwelijks een probleem op het eerste gezicht. Toch? Wie geeft nu jaarlijks meer dan €250.000 aan een goed doel? Inderdaad, niet veel mensen zullen dat doen. Maar er is iets anders aan de hand, wat ernstig is en kan leiden tot een afbraak van maatschappelijke en culturele organisaties in ons land, als het parlement hier althans geen stokje voor steekt.
Veel vermogende particulieren steken vele miljoenen in een foundation, een fonds met een ANBI status (Algemeen Nut Beogende Instelling) en krijgen een fiscale aftrekpost voor deze overdracht. Daardoor betalen zij per saldo geen belasting over het inkomen dat zij schenken aan de ANBI.
Logisch, want zij geven geheel vrijwillig een deel van hun inkomen terug aan de samenleving in plaats van dat inkomen uit te geven aan de derde bungalow of het vierde jacht. Je mag niet verwachten van vermogende particulieren dat ze geheel vrijwillig hun inkomen besteden aan de publieke zaak en dan ook nog belasting betalen over datzelfde inkomen. In Europa wordt het gezien als een essentieel onderdeel van de democratische rechtsorde dat burgers de keuzevrijheid hebben om de publieke zaak te versterken. De overheid heeft geen monopolie op algemeen belang, Het faciliteren van particulieren die vrijwillig vermogen terugsluizen naar de maatschappij is een kwestie van beschaving.
Het gaat dus om vermogende particulieren die ofwel uit hun privévermogen geld in een fonds steken of dit doen door aandelen van hun bedrijf over te plaatsen in een fonds. Op deze wijze kan vermogen structureel ten goede komen aan de samenleving. Als het voorstel van de regering wordt aangenomen betekent dat de afbraak van maatschappelijke en culturele organisaties in Nederland. Mijn collega en fiscalist Ineke Koele schreef hier onlangs een voortreffelijk artikel over op de website van Stichting The Floris. In de jaren ’50 plaatste Bernard van Leer alle aandelen van zijn bedrijf in een stichting die bijna 70 jaar bezig is met het versterken van kansen voor kinderen in de marge van de samenleving met tientallen miljoenen euro’s per jaar. Als het belastingplan met de beperking van de belastingaftrek wordt aangenomen in het Parlement komen er geen nieuwe Van Leer Foundations en zijn initiatieven zoals recent ondernomen door de oprichters van Patagonia om hun bedrijf over te dragen aan een maatschappelijke organisatie niet meer mogelijk in Nederland.
De overheid probeert de geesten rijp te maken voor de beperking van de giftenaftrek door een negatief sentiment te ‘framen’. Op 15 Augustus j.l kwam de overheid naar buiten met het bericht dat rijke Nederlanders hun eigen ANBI oprichten om een belastingvoordeel te krijgen. ONJUIST!! Allereerst heeft de overheid deze belastingvoordelen geïntroduceerd in de hoop dat privaat geld zou stappen in het door de overheid gecreëerde gat als gevolg van bezuinigingen. De bezuinigingen in het verleden in de culturele sector getuigen hiervan. In de tweede plaats: het begrip ‘eigen ANBI’ bestaat niet. Zodra geld is geplaatst in een ANBI is het buiten de beschikkingsmacht van de oprichter. Uiteraard moeten de ANBI-regels worden gehandhaafd en daar kan en wil de sector zelf met zelfregulering een belangrijke bijdrage aan leveren.
Het introduceren van een maximale belastingaftrek van €250.000 moet kennelijk een belastingbesparing opleveren van €50 miljoen. Dat is ‘peanuts’ in vergelijking met de enorme gemiste private bijdragen voor maatschappelijke, culturele en kerkelijke instellingen als gevolg van deze overheidsmaatregel.
Parlement let op Uw zaak: het algemeen belang is in het geding
Dr. Rien van Gendt
Van Gendt Philanthropy Services
*****
Auteur Rien van Gendt, voormalig nummer 1 van de DDB100 en internationaal gerespecteerd en gelauwerd filantropie-adviseur en -bestuurder, is een van DDB Experts. Artikelen op zijn nieuwe website neemt De Dikke Blauwe over en publiceert die in het DDB Journaal. Tevens becommentarieert Van Gendt in voorkomende gevallen artikelen op de website van De Dikke Blauwe en plaatst die, waar relevant, weer door op zijn eigen website.
OP 26 oktober verschijnt Filantropie terug naar de tekentafel: een toekomstagenda voor fondsen van de (inter)nationaal erkende filantropie-deskundige dr. Rien van Gendt (www.rienvangendt.com), bij Walburg Filantropie.
Grote disruptors als Covid-19 en de Oekraïne-oorlog dwingen vermogensfondsen en goede doelen tot zelfreflectie over hun missie, strategie en wijze van werken. Met dit boek daagt Van Gendt bestuurders en toezichthouders van fondsen uit om zowel intern, als met de door hen gesteunde maatschappelijke organisaties, continu te werken aan een toekomstagenda met een stevig disruptie-absorptievermogen.
Filantropie terug naar de tekentafel: een toekomstagenda voor fondsen wordt gepresenteerd tijdens Civil Power 2022 en is tevens het thema van het event.
Het boek direct reserveren kan hier.
►Lees alle artikelen over en van Rien van Gendt op de DDB-website: klik hier
