Bezielde organisaties doen beter zaken

In Trouw van jl. zaterdag stond een interview met Paul de Blot (84) hoogleraar Business Spiritualiteit aan Nijenrode university. Hij stelt dat ‘bezielde bedrijven de beste zaken doen'. Het trok mijn aandacht omdat bezieling in het werk, of vooral het ontbreken daarvan, mij al jaren intrigeert. In Nederland is ‘werken' inmiddels gedegradeerd tot iets waar we nu eenmaal niet onderuit kunnen. Bezieling lijken we steeds meer te halen uit werktijdverkorting door allemaal vier dagen te willen werken en meer vakantie. De vakbonden zetten ironisch genoeg hier nog steeds volledig op in. De grootste triomf werd onlangs weer behaald in de jongste ziekenhuis-cao. Ze gingen akkoord met slechts 1% loonstijging, maar de werktijd was dan ook op jaarbasis weer met 35 uur (gelijk aan 2% loonstijging) naar beneden onderhandeld. Jongens, wat een overwinning! Niet dat ik niemand vrije tijd gun, hierin gebeurt immers ook veel vrijwilligerswerk, maar die drang tot minder werken is toch vreselijk raar. Met elkaar werken aan vooruitgang geeft toch voldoening en helpt je in je ontwikkeling? Waarom ben je hier op aarde? Zeiden ze niet ooit: arbeid adelt. En heb je het niet meer naar je zin, mis je teveel comfort, dan ga je niet korter werken, dan zoek je wat anders.

Nu maken we er met z'n allen ook een potje van. Werken wordt steeds minder leuk doordat alles ‘geregeld' moet zijn. Gaat er iets fout dan verwijten we Jan en alleman dat het niet goed was geregeld. Er was onvoldoende over nagedacht, wat een schande. Gevolg is dat we regels gaan maken, steeds meer regels, zodat het de volgende keer niet meer fout kan gaan. Verstikkende regels krijgen de overhand. Ook binnen de goede doelen sector krijgen we steeds meer ‘regelaars'. Meestal niet de mensen die hun bezieling halen uit een maatschappelijke relevant eindproduct. Nee hun vak is ‘regelen'. Accountants, procurement managers, juristen, leden Raad van toezicht, keurmerkverkopers, belangenbehartigers. Met een sterke voorkeur voor streepjespakken!

 

Paul de Blot zijn stelling is dat meer spiritualiteit, meer bezieling, voor betere en effectievere organisaties zorgt. Hij bepleit een opener systeem en juist minder drang om de zaak in de hand te houden en discipline te handhaven. Organisaties die handelen vanuit een inspiratiebron, vanuit bezieling, zijn succesvoller. De verharding en verzakelijking, die het gevolg zijn van grootschaligheid, van dicterende accountants en aandeelhouders, is de dood voor organisaties en voor het werkplezier. Ik wist het al jaren, en ik ga er weer naar handelen.

 

Mijn punt: in organisaties die geleid worden door bezielde mensen wordt niet onderhandeld over 35 uur minder werken, is de cao geen issue, is vrije tijd geen vluchthaven en gaat de directeur er niet met de poet van door, ook niet als afvloeiingsregeling. Als je het niet meer naar je zin hebt zoek je een andere baan. In deze organisaties hebben bezielde mensen het voor het zeggen en kennen we juist veel ongeschreven regels. Goede doelen organisaties kunnen het voorbeeld geven door te werken aan een eigen cultuur, waar bezieling en doelmatigheid samengaan. Zij trekken zich niets meer aan van het trieste nachtelijke gepolder van sociale partners als VNO en FNV die van meer zinloze regelgeving hun zielloze business hebben gemaakt. Goede doelen zouden alleen nog maar naar hun eigen ziel moeten luisteren.

 

Fons van Rooij