Argos bijt zich vast in toezichtdossier

Aankomende zaterdag besteedt het radioprogramma Argos van de VPRO voor de vierde keer aandacht aan het onderwerp goede doelen. Ook dit keer staat toezicht en controle in het land van goed doen centraal. Programmamakers Ellen van den Berg en Huub Floor ontdekten een fijnmazig netwerk van een viertal goede doelenorganisaties en een viertal bedrijven dat op schimmige wijze met elkaar verbonden is. ‘Er is juridisch geen speld tussen te krijgen.’

In maart plaatste de redactie van Argos een oproep op haar website met het verzoek om informatie over een lijst met stichtingen, bedrijven en/of personen. De lijst met stichtingen maakte toen al duidelijk dat Argos verder rechercheerde op het dossier ‘look-a-likes’, goede doelen die meeliften op de reputatie van grotere, bij het publiek bekende organisaties. De redactie vond er vier. ‘Namen kan ik helaas nog niet noemen’, zegt Kees van den Bosch van Argos. ‘Het zijn in ieder geval gezondheidsfondsen. Twee ervan hebben de ANBI-status en twee niet. Ze lijken allemaal erg op bekende goede doelen en hebben allemaal hetzelfde adres.’

Schimmig netwerk
De vier organisaties zijn daarnaast gelieerd aan een viertal bedrijven. ‘Daarbij moet je denken aan bedrijven die zich bezighouden met drukwerk, direct mail en adressenbestanden. Ze lijken ook allemaal te worden gerund door één familie. De zoon werkt voor de ene organisatie, de vader is weer bestuurder van de andere, enzovoort. Het is een schimmig netwerk, maar juridisch gezien is er waarschijnlijk geen speld tussen te krijgen. We hebben het dossier voorgelegd aan een rechter die ons mededeelde dat het inderdaad foute praktijken zijn, maar dat de organisaties wettelijk gezien niets verkeerd doen.’

Transparantie
Van den Bosch: ‘De goede doelen zijn vrij klein, de bedrijven zijn groter. Duidelijk is in ieder geval dat er heel veel geld wordt verdiend. Of daarvan ook maar iets naar het goede doel gaat, kunnen we niet achterhalen. Dat maakt maar weer eens duidelijk hoe belangrijk transparantie in de goede doelensector is. Journalisten en ook donateurs moeten kunnen achterhalen wat er met de inkomsten gebeurt. Wij hebben er in ieder geval geen vinger achter kunnen krijgen.’

Namen
De uitzending ‘Rijk worden van het goede doel’ is aankomende zaterdag 18 mei om 12.15 op Radio 1 te beluisteren. Dan komen enkele oud-medewerkers en bestuursleden van de organisaties aan het woord. ‘Deze mensen zijn ongelofelijk misleid en doen een boekje open over de praktijken van deze goede doelen en bedrijven, waarvan we zaterdag uiteraard wel de namen zullen noemen’, aldus Van den Bosch.