25% -norm afschaffen opent weg naar transparantie

In 2013 gaat het gebeuren. De filantropiesector is vastbesloten eigenhandig een nieuw en eigentijds stelsel te ontwerpen, waarin toezicht en verantwoording op modern leest worden geschoeid. Niet langer voor een select gezelschap van gevestigde goede doelen die het zich kunnen veroorloven, maar voor iedereen die goed wil doen en daarvoor fondsen gaat werven. Klein of groot! Het ontwerpen van een allesomvattend stelsel wordt nog een duvels karwei.
Ondanks al het gepolder in de sector zijn non profit bestuurders meesters in het bepleiten van uitzonderingen. Kijk maar naar de voorgenomen bezuinigingen. Bestuurders benadrukken in de privésfeer de noodzaak ervan, maar schreeuwen professioneel het hardst als de eigen organisatie wordt getroffen. Ze onderschrijven het algemeen belang, maar willen zelf niet de last dragen.
Zo zal het, ditmaal tevergeefs voorspel ik, ook gaan bij de onvermijdelijke afschaffing in 2013 van de 25% norm kosten fondsenwerving. Deze achterhaalde en omstreden vorm van marktafscherming zal te vuur en te zwaard worden verdedigd door gearriveerde fondsen en zij die vrij gemakkelijk geld werven voor populaire onderwerpen als dieren, kinderen en dodelijke ziekten. Met de afschaffing ervan verliezen zij een groot concurrentievoordeel ten opzichte van nieuwe toetreders. Maar deze regenteske norm, een kort na de tweede wereldoorlog door burgemeesters gekozen tamelijk willekeurig percentage, is te bevoogdend en niet meer te verdedigen in de huidige tijd van dereguleren, roep om meer transparantie en eigen verantwoordelijkheid. Goed-kunnen-doen en de hulp van anderen daarvoor kunnen inroepen is een grote verworvenheid. Met een terugtrekkende overheid zal een steeds groter beroep worden gedaan op zelfstandigheid en zelfredzaamheid van burgers en gemeenschappen.
Daar past een grote mate van vrijheid van handelen bij, waar een stimulans van uitgaat om zelf de handen uit de mouwen steken. Waar het nieuwe stelsel van toezicht en verantwoording wel in zou kunnen voorzien, is de eis van zo volledig mogelijke transparantie van kosten via internet als voorwaarde voor een ANBI-registratie. Zodat donateurs en vergelijkingssites met een druk op de knop het kostenpercentage kunnen achterhalen. En minstens zo wenselijk: hoe die gift het verschil kan maken. De donateur niet langer bevoogden, maar eerlijk voorlichten. Zo serieus wil iedereen toch genomen worden!