Vraagtekens bij schenking Coins for Care aan Donateursvereniging

26 april 2006

Afgelopen week maakte de Stichting Coins for Care bekend dat de actie is afgerond en de afgelopen vijf jaar ruim 4 miljoen euro heeft opgebracht. In hetzelfde persbericht wordt ook melding gemaakt van het feit dat het webdomein van Coins for Care voortaan beheerd zal worden door de Donateursvereniging en dat een restbedrag van 44.000 euro eveneens toevalt aan deze behartiger van het donateursbelang. Hoe logisch is het dat geschoven wordt met gelden tussen twee clubs waar Esther Jacobs de voorzittershamer hanteert?

Het afsluitende persbericht van de stichting Coins for Care bevat veel goed nieuws. Het blijkt dat na de omschakeling naar de euro door de stichting voor ruim 4 miljoen euro is opgehaald aan waardeloos geworden oude Europese valuta. Dat bedrag is bijna geheel ten goede gekomen aan de 116 deelnemende goede doelen. Slechts 4% van het totaal is gebruikt om noodzakelijke kosten te dekken. En dat percentage steekt wel heel gunstig af tegen de kosten van Eurocollecte, waar voor 13 miljoen euro aan ‘waardeloze’ munten werd opgehaald en maar liefst 6,5 miljoen euro aan de strijkstok bleef hangen.

Teleurstellend
Toch is Coins for Coins-initiatiefneemster Esther Jacobs niet alleen positief gestemd over de actie die achter haar ligt. Jacobs: “Ik ben vooral negatief getroffen door de gebrekkige manier waarop door de deelnemende doelen de afspraken over verantwoording van uitgekeerde gelden zijn nagekomen. In veel gevallen duurde het maanden en vele e-mails en telefoontjes voordat er gereageerd werd. Een viertal doelen bestaat ondertussen niet meer. Van twee van deze doelen hebben we nooit meer iets gehoord. En er zijn tien fondsen die nog steeds niet op een bevredigende manier antwoord hebben gegeven op onze vragen. Teleurstellend.”

Voor Jacobs was het een van de redenen (“En het feit dat ik dagelijks 200 mailtjes van donateurs kreeg.”) om eind 2003 de Donateursvereniging op te richten en zo actief de transparantie in de charitas te gaan bevorderen. Beide organisaties liggen wat haar betreft nadrukkelijk in elkaars verlengde.

Glad ijs?
De door Jacobs geconstateerde organische overlap verhindert niet dat sommige passages in het persbericht vragen oproepen. Zo heeft Coins for Care uit het restbedrag tien organisaties die wel transparant verslag deden beloond met 5.000 euro bonus. Vervolgens bleef nog eens 44.000 euro over. Dat bedrag blijkt te worden uitgekeerd aan de Donateursvereniging. Begeeft de voorzitter van zowel Coins for Care als Donateursvereniging zich daarmee niet op glad ijs? “We zijn ons er vanaf het begin bewust van geweest dat deze beslissing vragen in de branche zou kunnen oproepen,” zegt Jacobs. “Dit was ook een van de geluiden die vanuit het bestuur van de Donateursverenging naar voren kwam. We zijn er dan ook anderhalf jaar mee bezig geweest om dit netjes af te ronden en er in alle openheid over te communiceren. Voor mijzelf is het een logische voortzetting. Bij Coins for Care hebben we veel nadruk gelegd op de transparantie van de goede doelen over bestede gelden. Transparantie is eveneens een hoeksteen van de Donateursvereniging. We communiceren bij Coins for Care het laatste jaar ook dat het geld dat nu nog binnenkomt wordt ingezet om de transparantie in de sector te vergroten.”

Schadelijke beeldvorming
Dit mag zo zijn, maar zelfs wanneer er integer wordt gehandeld kan er sprake zijn van schadelijke beeldvorming. De Donateursvereniging bouwt glazen huizen voor anderen en moet daarom zelf eigenlijk roomser zijn dan de paus. Ware het niet verstandiger geweest het resterende bedrag in zijn geheel te verdelen onder de tien transparante doelen? Nu kan wellicht de indruk ontstaan dat bewust een bedrag is overgehouden. Jacobs: “Er zijn wel honderd manieren te verzinnen waarop we het restgeld hadden kunnen verdelen. Het ging ons echter niet alleen om het toewijzen van geld, maar ook om het geven van een positief signaal. We wilden een signaal geven aan de organisaties die het wél goed doen. En waarom niet alles onder de tien is verdeeld: in de driekwart jaar die de opmaak en controle van de boekhouding gekost heeft is nog geld binnengekomen. Daardoor is het restbedrag hoger uitgevallen dan verwacht.”

DV een goed doel?
Staat in de statuten van de Stichting Coins for Care niet nadrukkelijk dat geld wordt ingezameld om deze gelden vervolgens uit te keren aan goede doelen? De Donateursvereniging is toch geen goed doel? Jacobs is het er niet mee eens. “Hoe kom je erbij dat de Donateursvereniging geen goed doel is? De Donateursvereniging is wel een goed doel. We hebben een artikel 24-status en dienen het algemeen belang. Als logisch vervolg op Coins for Care ontstond de Donateursvereniging. Het is een weloverwogen beslissing van het bestuur geweest om het overschot aan de DV te schenken. We zijn hier open over en denken alle vragen die er mogelijk leven te kunnen beantwoorden.”

Het is duidelijk: Coins for Care denkt zorgvuldig en binnen het reikwijdte van haar statuten te hebben gehandeld. De Donateursvereniging is een goed doel en is dus in de positie om gelden uit de ruif van CfC te ontvangen, stelt Esther Jacobs. Strikt formeel gezien heeft de stichting daarin gelijk. Echter, in de perceptie van het publiek is de Donateursverening geen goed doel maar een belangenvereniging die regelmatig de vinger heft naar de sctor. Dit en het feit dat Esther Jacobs in deze kwestie twee petten draagt blijft schuren. Ware het niet veel verstandiger geweest om iedere schijn te vermijden en de tien braaftste doelen in de klas te belonen met een partje van de overschietende 44.000?