Oxfam-schandaal: minister Kaag eist per direct waarborgen van sector

Minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking volgt een zero tolerance-beleid na misstanden van de Britse tak van Oxfam. Dat kondigde zij in de Tweede Kamer en in een brief aan branchevereniging Partos, de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO), de Dutch Relief Alliance (DRA) en het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) aan. Kaag eist in deze brief ook per direct waarborgen en zegt dat ze in contracten met hulporganisaties protocollen over integriteit wil opnemen. Die afspraken moeten er onder meer voor zorgen dat subsidie kan worden teruggeëist bij wantoestanden. Eind deze maand gaat de minister met de sector om tafel.

Totaal onacceptabel

Medewerkers van Britse Oxfam waren in 2011 op Haïti bij seksfeesten met jonge prostituees. Kaag heeft de Nederlandse tak, Oxfam Novib, om opheldering gevraagd en noemde de gebeurtenis op Haïti in de Tweede Kamer ‘totaal onacceptabel’. Op de vraag van de PVV of zij voor een beroepsverbod is voor leden van hulporganisaties die bij dergelijke wantoestanden betrokken zijn, zei Kaag dat haar ‘emotionele reactie ja is’, maar ze wil dat eerst verder uitzoeken.

Subsidie terugvorderen

De protocollen in de overheidscontracten moeten naast financiële fraude ook gaan om zaken als seksuele misstanden. Als die zich zouden voordoen, kan een organisatie worden aangesproken op contractbreuk en kan subsidie worden teruggevorderd, aldus de minister.

Volledige openheid

In een brief aan branchevereniging Partos, de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO), de Dutch Relief Alliance (DRA) en het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) eist Kaag waarborgen en spreekt zij haar grote zorgen uit over de impact van het Oxfam-schandaal: ‘Binnen de politiek, maar zeker ook bij het bredere publiek bestaat grote verontwaardiging en teleurstelling over het feit dat medewerkers van hulporganisaties misbruik hebben gemaakt van hun posities en mogelijk herhaaldelijk strafbare feiten hebben gepleegd ten koste van kwetsbare individuen in fragiele situaties. Ook blijven belangrijke vragen bestaan of organisaties genoeg doen om herhaling te voorkomen en of aan dergelijke gevallen altijd voldoende consequenties zijn verbonden voor de verantwoordelijke medewerkers. Terecht eisen mensen, van wie velen via giften bijdragen aan het werk van uw organisaties, volledige openheid over de misstanden én maatregelen.’ 

Zero tolerance-beleid

Kaag laat er in haar brief geen gras over groeien: ‘Uitgangspunt is een zero tolerance beleid voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het gaat dan onder meer om strikte gedragscodes met adequate consequenties. Ook verwacht ik dat elke organisatie mijn ministerie direct informeert over mogelijke misstanden begaan door eigen medewerkers of die van uitvoerende partners, bij de uitvoering van onze referentie door mij gefinancierde activiteiten.’

Appèl op gehele sector

De minister doet ook een appel op de gehele OS-sector: ‘Tevens roep ik alle andere organisaties in deze sector op publiekelijk transparant te zijn over bovenstaande waarborgen. De slachtoffers en alle betrokkenen verwachten van u reflectie en daadkracht. Het is de verantwoordelijkheid van iedere individuele organisatie, van de gezamenlijke
Nederlandse hulp- en ontwikkelingssector en van de overheid om te laten zien dat
nu alles in het werk wordt gesteld om te voorkomen dat in de toekomst op eenzelfde wijze medewerkers misbruik maken van hun positie…Het werk van uw organisaties is vaak een laatste strohalm voor mensen in nood.'