Ophef over neushoornproject: Postcode Loterij houdt vertrouwen

De Nationale Postcode Loterij heeft €14,4 miljoen gedoneerd aan een project tegen neushoornstroperij waarvan al bekend zou zijn dat het niet werkt en op verzet stuit bij natuurbeschermers in Zuid-Afrika. Dat meldde NRC Handelsblad afgelopen zaterdag. De NPL ontkent echter nadrukkelijk dat het willens en wetens waarschuwingen heeft genegeerd, zoals NRC suggereert. De loterij stelt: “Voordat de Postcode Loterij 14,4 miljoen euro schonk aan dit project heeft een zorgvuldige toekenningsprocedure plaatsgevonden. Daarbij zijn wij uitgebreid op de hoogte gebracht van de onzekerheden rond de nieuwe methodes.”

NPL doneerde het bedrag in februari aan de Peace Parks Foundation en Wereld Nauur Fonds tijdens het jaarlijkse Goed Geld Gala. De loterij ontkent dat dit gehele bedrag bestemd was voor een project waarmee de hoorn van neushoorns waardeloos zou worden gemaakt door ze te impregneren met een mengsel van gif en verf. NPL: “De toegekende 14,4 miljoen euro is niet alleen bestemd voor het waardeloos maken van de hoorn, ook bestaande methodes worden opgeschaald zoals het werken met drones en speurhonden. Daarnaast zal het Wereld Natuur Fonds binnen dit project de Wildlife Justice Commission opzetten met als doel illegale netwerken in kaart te brengen, bewijslast te delen met aanklagers in Afrika en Azië en druk uit te oefenen op de nationale autoriteiten om daders van wildlife criminaliteit op te pakken en te berechten. Deze combinatie van verschillende methodes - met als meest innovatieve en onbekende het waardeloos maken van de hoorn – moet leiden tot een drastische vermindering van het stropen van neushoorns."

NRC citeert Bram Büscher, die voor de Erasmus Universiteit veldonderzoek deed in Zuid-Afrika.  Büscher zegt dat de miljoenencheque is gedoneerd „aan een leugen”.“Het geld lijkt bedoeld om niet neushoorns maar de Peace Parks Foundation te redden.” De wetenschappers die aanvankelijk met het idee kwamen van horn infusion claimen dat ze steeds hebben benadrukt dat de methode nog niet effectief was bevonden, maar voelen zich volgens NRC buitenspel gezet door de Peace Parks Foundation en het Wereld Natuur Fonds. Onderzoeker Lorinda Hern van het Rhino Rescue Project zegt daarover in NRC handelsblad: “Kennelijk waren wij wel goed genoeg het geld los te krijgen, maar niet om het uit te voeren.”

In reactie hierop stelt de NPL: “Het project 'Neushoorns zijn Goud Waard' betreft o.a. een innovatieve methode om smokkel tegen te gaan: het impregneren van de hoorn en deze zo waardeloos maken voor menselijk gebruik. De eerste fase van het project is het onderzoeken welke manieren het beste werken om de hoorn van de neushoorn waardeloos te maken. Onderzocht worden o.a. gps chipping, het radioactief maken van de hoorn en het optimaliseren van het impregneren van de hoorn met chemicaliën. De verwachting is dat een mix van de drie methodes het effectiefst zal zijn, afhankelijk van gebied en vegetatie. Het impregneren van de hoorn is nadrukkelijk nog steeds deel van het totale plan. Naar verwachting starten de eerste behandelingen van neushoorns in het najaar van 2014.”

De NPL stelt dat “een zorgvuldige toekenningsprocedure: heeft plaatsgevonden. “Daarbij zijn wij uitgebreid op de hoogte gebracht van de onzekerheden rond de nieuwe methodes. 'Neushoorns zijn Goud Waard' is bij uitstek een project dat in aanmerking komt voor financiering uit het Postcode Loterij Droomfonds. Met het Droomfonds financieren wij  baanbrekende en ambitieuze projecten die bij succes een doorbraak betekenen in de aanpak van een groot maatschappelijk probleem. Deze projecten gebruiken vaak innovatieve methodes die nog niet op grote schaal zijn uitgeprobeerd. En dit laatste zorgt dus ook dat de uitvoer van dit type projecten risico’s kent. In het geval van de neushoorn is duidelijk dat niets doen geen optie is als we willen dat het dier niet binnen 10 jaar uitsterft.

In Zuid-Afrika is het aantal gedode neushoorns afgelopen vijf jaar opgelopen tot meer dan duizend per jaar. In Zuid-Afrika leven 19.000 witte en 2.000 zwarte neushoorns, de grootste populaties ter wereld. NPL: “Wij hebben alle vertrouwen in een succesvolle uitrol van het project en hopen van harte dat de uitroeiing van de neushoorn definitief een halt kan worden toegeroepen.”