Lijfrentepolissen bij erfstellingen: de valkuilen

Goede doelen zijn het meest gebaat bij geldmiddelen, niet bij polissen of onroerende zaken.
Goede doelen zijn het meest gebaat bij geldmiddelen, niet bij polissen of onroerende zaken.
16 februari 2016

Wie denkt een goede daad te verrichten door een lijfrente-uitkering na te laten aan een goed doel, komt bedrogen uit. Een lijfrente mag namelijk alleen aan een natuurlijk persoon worden nagelaten en dat is een goede doelenorganisatie nietVolgens DDB-hoofdredacteur 'Tax & Legal' Ineke Koele zijn goede doelen het meest gebaat bij geldmiddelen, niet bij polissen of onroerende zaken. 
 
►Expert News onder hoofdredactie van mr. dr. Ineke Koele

Een lijfrente mag uitsluitend toekomen aan een natuurlijk persoon, zo is in de Wet Inkomstenbelasting (IB) 2001 vastgelegd. Daarover zou u door uw adviseur moeten worden ingelicht. Het deel van de lijfrente dat u aan goede doelen nalaat, wordt namelijk gezien als een postuum negatieve uitgave voor inkomensvoorziening. Daarover is revisierente van maximaal 20 procent verschuldigd.
 
Geen extra rente
Het begunstigde goede doel kan op haar beurt wel afstand doen van de lijfrente-uitkering ten gunste van de familie van de overledene. Naar de letter van de wet voldoet de lijfrente dan niet meer aan de voorwaarden, maar de staatssecretaris van Financiën keurt het goed dat als een niet-natuurlijk persoon afstand doet van de lijfrente, er geen negatieve uitgaven bij de overledene in aanmerking worden genomen. Er hoeft dus geen extra rente te worden betaald.
 
Voorbeeld
Een voorbeeld: een man heeft een bancaire lijfrente bij een bank. In zijn testament heeft hij bepaald dat zijn nalatenschap voor 50 procent toekomt aan zijn nichtje en voor 50 procent aan verschillende goede doelen. Naast de bancaire lijfrente heeft hij een woning (hypotheekvrij), deposito's en een beleggingsportefeuille. Omdat de man geen invloed heeft op de bereidheid van de goede doelen om af te zien van de lijfrente, kan hij een wijziging van het testament overwegen. Hij bepaalt dan dat zijn nichtje recht heeft op de lijfrente en de goede doelen op een ander vermogensbestanddeel.

Testamentaire last
Een alternatief is de mogelijkheid van de testamentaire last. Het nichtje van de man erft het hele vermogen onder de last de helft te schenken aan de door hem te benoemen goede doelen. Fiscaal kan dit neutraal worden uitgevoerd met behulp van de periodieke gift. Het is echter de vraag of dit wel werkt, vindt DDB-hoofdredacteur 'Tax & Legal' Ineke Koele. ‘Er is dan immers de verplichting van het nichtje om te schenken op straffe van verval van haar eigen erfstelling. Onder die omstandigheden is er geen sprake van een schenking door haar, want de bevoordelingsbedoeling komt van de erflater. Het resultaat is dat de lijfrente-uitkeringen wél belastbaar zijn bij het nichtje, maar niet aftrekbaar zijn als periodieke gift.’
 
Liever geldmiddelen
Volgens Koele is het nog beter geen polissen na te laten aan goede doelen. ‘Goede doelen zijn het meest gebaat bij geldmiddelen, niet bij polissen of onroerende zaken. In plaats van erfstellingen ten gunste van goede doelen, zijn schenkingen tijdens leven (eventueel met voorbehoud van vruchtgebruik) aanzienlijk efficiënter.’

(Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden)