Kerk uit balans

Met een jaarlijkse opbrengst van meer dan 350 miljoen euro is de Actie Kerkbalans al sinds de jaren zeventig de grootste particuliere fondsenwervingsactie van ons land. De gezamenlijke actie van vijf grote christelijke kerkgenootschappen in Nederland voor de lokale parochies en gemeenten geraakt echter steeds meer in zwaar weer. De inkomsten lopen door een vergrijzende en krimpende achterban en de doorzettende economische crisis langzaam, maar structureel terug. Het kruis van de secularisering is voor de kerken financieel nog nauwelijks te torsen. Het teken aan de wand is de inkomstendaling voor de Protestantse Kerk. De Protestanten waren van oudsher al de grootste gevers, maar die trend vertoont nu ook een neergaande richting die klaarblijkelijk ook niet door de al in 2006 (!) ingezette modernere fondsenwervingsstrategie kan worden gekeerd. De implementatie ervan stagneert op lokaal niveau door de autonomie van parochies en gemeenten. Centrale aansturing wordt al snel als bemoeizucht ervaren. Voeg daarbij een gebrek aan automatisering van de databases en een tekort aan vrijwilligers en het sombere plaatje van de ‘kerk uit balans’ is geschetst. Daarmee is de zwakte van de lokale aanpak blootgelegd, maar haar sterkte – lokale fondsenwerving is juist (weer) in opkomst – nog niet voldoende benut. Het zal derhalve veel tact en wijsheid vergen om een goede balans te vinden tussen centrale aansturing en facilitering enerzijds, en uitvoering en implementatie op lokaal niveau anderzijds. Een fondsenwervingspagaat waaruit de kerken een uitweg moeten zoeken om continuïteit ook op langere termijn te borgen.