Goede doelen nemen stappen tegen fraude‘: Vrijwilliger vaker in de fout’

Het aantal fraudegevallen bij vrijwilligersorganisaties is in 2014 opnieuw gestegen, maar er werd in totaal wel minder geld ontvreemd. Dat blijkt uit cijfers van kascommissie.nl, de organisatie die vrijwilligersorganisaties bijstaat in hun financiële beleid. Grote internationale goede doelen nemen steeds vaker stappen tegen fraude. Onder meer Oxfam GB, Americares en International Medical Corps hebben afdelingen in het leven geroepen die fraude moeten opsporen en tegengaan.

Onderzoeker Maarten den Ouden (foto) inventariseerde alle fraudegevallen bij verenigingen en stichtingen die in 2014 bekend werden. Over het hele jaar kwamen 61 zaken aan het licht. Die waren samen goed voor 5,5 miljoen euro, aldus Den Ouden . Het werkelijke aantal ligt overigens hoger, maar niet alle zaken komen in de openbaarheid, zegt hij. ‘Vooral bij verenigingen van eigenaars (VvE’s) worden onregelmatigheden nogal eens buiten de publiciteit gehouden.’

Geen grote fraudes
Over 2013 becijferde kascommissie.nl nog een bedrag van 10 miljoen euro in ruim veertig fraudezaken. Maar die daling is wat bedrieglijk, aldus Den Ouden, omdat het fraudebedrag toen sterk werd beïnvloed door twee grote miljoenenkwesties. Zulke grote fraudes hebben zich vorig jaar niet voorgedaan. Wel werden vijf zaken gemeld waarbij meer dan 400.000 euro werd ontvreemd. Het ging om onder meer een kerkgenootschap, een begrafenisvereniging en twee VvE’s.’

Goede doelen
De goede doelen kregen in 2014 het vaakst te maken met fraude (negen keer). Daarna volgen sportverenigingen (acht) en politieke partijen (vijf). Carnavalsverenigingen, VvE’s, studentenverenigingen, kerkelijke organisaties en wijkverenigingen/dorpsraden werden elk vier keer gedupeerd. In Nederland zijn zo’n 5,5 miljoen vrijwilligers actief.

Te weinig transparant
Grote internationale liefdadigheidsinstellingen nemen steeds vaker stappen tegen fraude. Onder meer Oxfam GB, Americares en International Medical Corps hebben afdelingen in het leven geroepen die fraude moeten opsporen en tegengaan. Ook Artsen zonder Grenzen en Action Against Hunger hebben medewerkers aangesteld om fraude te bestrijden.
Volgens liefdadigheidsinstelling Thomson Reuters Foundation zijn de stappen genomen omdat mensen denken dat de goede doeleninstellingen teveel gericht zijn op het verdienen van geld en te weinig transparant werken. De vijftig grootste humanitaire organisaties hebben in 2013 en 2014 zo'n 18 miljard dollar (16 miljard euro) uitgegeven.

Fraude komt voor met declaraties, het aannemen van smeergeld en het dubbel werven van geld voor een project. Ook kan het voorkomen dat er spookpersoneel op de loonlijst staat, niet-bestaande medewerkers die wel salaris krijgen.