Cultuur als statussymbool: sector moet meebewegen

Cultuurbezoek wordt steeds meer gezien als een statussymbool.
Cultuurbezoek wordt steeds meer gezien als een statussymbool.
25 mei 2018

Volgens het Cultuursector Merkenonderzoek is het Anne Frank Huis wederom de Nederlandse cultuurorganisatie met de sterkste reputatie. Uit het onderzoek blijkt ook dat bezoekers pronken met hun cultuurbezoek om hun imago op te poetsen. En dat is goed nieuws, want het geeft de sector een boost.
 
De zevende editie van het Cultuursector Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy is gehouden onder 3.450 volwassen Nederlanders. Een van de conclusies uit het onderzoek is dat de museumsector beter scoort dan ooit, dankzij grote tentoonstellingen. De sector wordt tegelijkertijd wel kwetsbaarder. Daarnaast valt op dat cultuurbezoek steeds meer als een statussymbool wordt gezien. ‘Niet alleen door de aanschaf van auto’s en horloges, maar ook met het cultuurbezoek willen mensen aan hun omgeving laten zien wie ze zijn en wat hun status is. Dankzij sociale media zijn de kansen om met cultuurbezoek te showen sterk toegenomen’, verklaren UvA-professor Fred Bronner en UT-professor Robert de Hoog. 
 
Advies aan organisaties
‘Culturele organisaties kunnen van dit onderzoek leren hoe belangrijk het is om bezoekers te stimuleren om hun ervaringen met anderen te delen’, zeggen de onderzoekers. ‘Bijvoorbeeld door museumbezoekers toe te staan een selfie te maken bij de topstukken, waarna ze deze kunnen delen op sociale media. Maar er zijn nog vele andere groeikansen: exclusiever profileren van cultuurbezoek, meer benadrukken van de sociale impact van dit bezoek op de omgeving, de bezoeker het aanbod zelf meer laten samenstellen (zoals bij festivals met blokkenschema’s) en de bezoeker meer laten participeren (zoals bij concerten met klappen).’ 

Parade favoriet onder statusverhogers
Onder de festivalbezoekers die op zoek zijn naar statusverhoging heeft het rondreizende theaterfestival Parade de hoogste waardering. Het Rotterdamse filmfestival IFFR scoort het best onder degenen die met het festivalbezoek hun identiteit willen tonen aan de omgeving.
 
Museumsector scoort beter, maar wordt kwetsbaarder
De Nederlandse museumsector heeft er niet eerder zo goed voorgestaan. Maar liefst 25 museale instellingen hebben inmiddels een nationale uitstraling. Bij de vorige meting van 2016 waren dit nog twintig musea. ‘Alle musea die in de afgelopen twee jaar tot de selectie van Nederlandse topmusea zijn toegetreden, hebben hun groei te danken aan spraakmakende tentoonstellingen. Het Noordbrabants Museum, dat in 2016 ruim 400 duizend bezoekers trok voor de Jeroen Bosch-tentoonstelling, is hiervan hét grote voorbeeld’, aldus merkadviseur Hendrik Beerda.
 
‘De nieuwe tentoonstellingstrend heeft echter ook een keerzijde: als een museum even geen toptentoonstelling heeft, is het ook snel vergeten. Zo nam Paleis Het Loo, met zijn succesvolle royalty-tentoonstellingen, in 2016 nog de derde plaats in op de ranglijst van sterkste museummerken. Twee jaar later is de gemiddelde Nederlander het museum vergeten, nu er geen tentoonstellingen zijn vanwege verbouwing.’
 
Alle musea met een nationale reputatie in 2018 (+ positie in 2016)
1. (1) Anne Frank Huis
2. (2) Rijksmuseum Amsterdam
3. (4) Van Gogh Museum
4. (5) Het Spoorwegmuseum
5. (6) Kröller-Müller Museum 
6. (7) Nederlands Openluchtmuseum
7. (9) Het Scheepvaartmuseum
8. (10) Stedelijk Museum Amsterdam
9. (8) Naturalis
10. (11) Tropenmuseum
11. (12) Mauritshuis
12. (13) NEMO Science Museum
13. (-) Hermitage Amsterdam
14. (14) Museum Boijmans Van Beuningen
15. (15) Frans Hals Museum
16. (-) Rijksmuseum van Oudheden
17. (16) Museum Het Rembrandthuis
18. (18) Kunsthal Rotterdam
19. (17) Groninger Museum
20. (19) Gemeentemuseum Den Haag
21. (-) Teylers Museum
22. (20) Drents Museum
23. (-) Het Noordbrabants Museum
24. (-) Van Abbemuseum
25. (-) Museum de Fundatie
 
Heineken Music Hall verliest merkwaarde door naamswijziging
Dat naamswijziging een enorm effect kan hebben op de reputatie van een merk is duidelijk zichtbaar bij de Heineken Music Hall (HMH). Terwijl de HMH twee jaar geleden nog de vijfde positie innam op de ranglijst van sterkste podiummerken, staat AFAS Live nu op plaats 17. ‘Door het wegvallen van sponsor Heineken was het podium genoodzaakt de naam te veranderen. Met de wijziging in AFAS Live is de helft van de merkwaarde in rook opgegaan. Niet alleen de naamsbekendheid is gekelderd, maar ook op de andere twee pijlers van merkkracht, waardering en binding, moet het merk weer opnieuw beginnen. Het zal zeker jaren duren voordat dit verlies is goedgemaakt en de kans is zelfs groot dat dit nooit gaat lukken’, verklaart adviseur Beerda.
 
Anne Frank Huis wederom sterkste reputatie 
Al jaren is het Anne Frank Huis de cultuurorganisatie met het grootste draagvlak. De enige organisatie die recent tot de top-10 van sterkste cultuurmerken is toegetreden is de Amsterdamse Ziggo Dome, die nu de vierde plaats inneemt. Van de top-10 organisaties zijn er zeven in Amsterdam gevestigd.
 
Top-10 cultuur aanbiedende organisaties met een nationale reputatie in 2018 (+ positie in 2016)
1. (1) Anne Frank Huis
2. (2) Pathé
3. (3) Rijksmuseum Amsterdam
4. (11) Ziggo Dome
5. (4) Pinkpop
6. (10) Koninklijk Theater Carré
7. (9) Rotterdam Ahoy
8. (7) Van Gogh Museum
9. (6) Amsterdam ArenA
10. (8) Het Spoorwegmuseum