Amerikaanse economen: we geven liever niet

AMSTERDAM (9 februari) - De vraag naar de ‘werkelijke' geefmotieven houdt de mensheid al eeuwen bezig. Recent deden drie economen van de Amerikaanse universiteiten Berkeley en Chicago een duit in het zakje. Geven we uit puur altruïsme? Door sociale druk? Worden we er gelukkiger van? Conclusie van de economen: we geven liever helemaal niet, maar doen het omdat het zo hoort.


Vooraanstaande wetenschappers discussiëren al lange tijd over de vraag en zijn het niet eens. Nobelprijswinnaar Gary Becker denkt bijvoorbeeld dat we geven uit altruïsme, omdat het ons een goed gevoel geeft. George Akerlof, ook Nobelprijswinnaar, gelooft echter dat we eerder geven door de sociale druk. We willen eigenlijk geen geld schenken, maar doen het toch, omdat we iemand afschepen nog vervelender vinden. Drie economen van Berkeley en Chicago wilden nu een definitief antwoord.


Eerst een flyer

Ze stuurden bijna honderd studenten op pad in Chicago. Vooraf hadden zes van de tien van meer dan 7.600 huizen een flyer ontvangen waarop stond op welk tijdstip er fondsenwervers aan de deur zouden komen. De onderzoekers deden dat met een reden. "Als mensen vooral uit altruïsme geven, dan zorgen ze dat ze zeker thuis zijn. Is sociale druk de drijfveer, dan doen ze minder open", zo redeneren de onderzoekers.


‘Niet storen'

Door de flyer bleef de deur vaker dicht: slechts 37 procent deed open. Van bewoners van huizen die geen flyer hadden ontvangen, deed 41 procent de deur open. Een derde van de gezinnen ontving een aangepaste flyer waarop ze de mogelijkheid hadden om ‘niet storen' aan te vinken. Twaalf procent van de mensen deed dat ook en hing de flyer vervolgens aan de deurknop.


Concentreren op gevers uit altruïsme

Hieruit zouden goede doelenorganisaties kunnen afleiden dat het beter is de fondsenwerving niet aan te kondigen. De onderzoekers denken echter van niet. Als fondsenwervers zich concentreren op diegenen die geven uit altruïsme, dan is iedereen beter af, zo menen ze. Niet-altruïsten hoeven zich dan immers niet schuldig te voelen en de inkomsten zouden kunnen stijgen omdat altruïsten doorgaans meer geven.


Driekwart geeft liever niet

Uit hun resultaten leiden de onderzoekers verder af dat driekwart van de gecontacteerde mensen liever niet geeft. Uit het vermijdingsgedrag blijkt dat de sociale kosten om een fondsenwerver af te schepen tussen de één en de vier dollar liggen. Als dat in vermindering gebracht wordt met de opbrengsten van de actie, dan is de opbrengst per persoon erg gering, of zelfs negatief.