Orkest wil rol blijven spelen in wereldtop Concertgebouworkest komt met ambitieuze plannen

Dirigent over orkestklank: 'Mindblowing'. 
Dirigent over orkestklank: 'Mindblowing'. 
13 maart 2023

Een opmerkelijke campagne van een opmerkelijk orkest. (Major) donors zijn welkom als corporate partner, ‘companion’, ‘patron’, 'fellow', ‘master’ of ‘trustee’. Het Koninklijk Concertgebouworkest, dat eind maart zijn nieuwe seizoensprogramering presenteert, heeft ze hard nodig om in de toekomst actueel en relevant te blijven. Met als klinkende tegenprestaties: bijzondere concerten en producties, een academie voor nieuwe orkestleden, internationale tournees en een nog betere klank door de aanschaf van hoogwaardige instrumenten.



Het Concertgebouworkest is een instituut. Dit koninklijk gezelschap beschikt over een van de beste klankkasten ter wereld: de grote zaal van Het Concertgebouw. De laatste tijd legt het orkest meer en meer contacten met mensen tussen 30 en 45 jaar. Deze young professionals willen bijdragen en zich verdiepen in de symfonische muziek en de bewogen geschiedenis van het orkest. Meer achtergrondkennis leidt menigmaal tot 'een vonkje dat wel gloeien wil'.  

Om met onze muziek betekenisvol te blijven moeten we meer doen dan concerten geven met de bekende klassieke werken, zegt directielid David Bazen: ‘Elk seizoen weer kunnen we met steun van schenkers het verschil maken met bijzondere artistieke projecten. Denk aan producties waar we andere kunstvormen bij betrekken, met concertante opera’s en composities van hedendaagse componisten.’

Nieuw publiek

Muziek maakt het leven volgens Bazen mooier en rijker: ‘We willen dat gegeven met zoveel mogelijk mensen delen. We voelen de verantwoordelijkheid én de noodzaak om onze hand uit te steken naar een nieuw publiek.’ Dat lukte in september al aardig buiten de concertzaal in het Westerpark. De formele concert-etiquette viel plotseling weg. Buurtgenoten kwamen met kinderen spontaan af op het orkest en de picknickbanken. Om met eigen hapjes en drankjes te luisteren naar het Concertgebouworkest. In weer en wind … 

Als directielid heeft Bazen veel contact met de orkestleden. Ze zijn volgens hem hongerig naar nieuwe ontwikkelingen, juist in economisch onzekere tijden. ‘Ze vragen mij: hoe kunnen we relevant blijven, wat kunnen we beter doen?’ Ideeën genoeg, maar investeren in een vernieuwende artistieke koers is kostbaar, weet Bazen als geen ander. ‘We kunnen dit alles alleen dankzij de steun van onze schenkers. Zij zorgen ervoor dat het orkest – ongeacht de richting waarin de economische en politieke wind waait – zich kan inspannen voor een gezonde toekomst.’

Nieuwe chef-dirigent

Met het Finse natuurtalent Klaus Mäkelä, slechts 27 lentes jong, breekt een nieuwe tijdperk aan na de onverkwikkelijke Me Too-affaire met de Italiaanse maestro Daniele Gatti. Mäkelä, nu nog 'artistiek partner' en vanaf 2027 chef-dirigent, zegt over het orkest: ‘Mindblowing. Je hoeft de klank van het Concertgebouworkest maar één keer te horen om deze voor altijd te bewonderen. Deze klank moeten we behouden en koesteren.’

De jonge maestro krijgt de komende jaren te maken met een nieuwe generatie orkestmusici want ook bij het Concertgebouworkest gaan mensen met pensioen. Het orkest runt al twintig jaar zijn eigen Akademie met aanstormend orkesttalent. Inmiddels een complete opleiding tot orkestmusicus. Stuk voor stuk kampioenen op de vierkante meter. Mäkelä: ‘Ik wil de orkestleden laten schitteren. Ben er trots op dat het orkest samen met mij een nieuw tijdperk tegemoet wil gaan.’
 

Impact maken

Resumerend: het Concertgebouworkest, een van ’s wereld beste orkesten, wil impact blijven maken. Wat sinds 1888 is opgebouwd niet door de waan van de dag laten afbreken. Vragen die daarbij steeds weer centraal staan: Waarom doet het orkest wat het doet? Hoe weet het dat dit werkt? Doen de muzikale inspanningen er werkelijk toe? Maakt het orkest waar wat het belooft? Wat draagt het orkest bij aan een betere wereld? Dat is impact maken.

En als dat lukt is er de magie van het live concert. Want regelmatig zijn er momenten dat alles op zijn plaats lijkt te vallen. Omdat de orkestmusici zo goed op elkaar zijn ingespeeld, kunnen ze precies aanvoelen wat hun collega’s willen (en zullen) doen. Het is dan of een orkest van honderdtwintig musici als één individu ongedeeld muziek maakt. Het zijn de bijzondere muzikale momenten in de concertzaal. Momenten van vervoering.