nl
Het nieuwe reglement CBF-keur dat na het vervlechtingsadvies van de commissie Pont II tot stand is gekomen, bevat een aantal nieuwtjes. Een van de belangrijkste daarvan is dat goede doelen in een verantwoordingsverklaring moeten gaan aangeven hoe zij vorm geven aan de scheiding van toezicht, bestuur en uitvoering. Het CBF geeft voor de verantwoordingsverklaring geen model of harde criteria en wil over de materie het gesprek met de fondsen aangaan.
Wortel & stok
Dat lijkt een vrij ‘softe' benadering. Stefan Peij, directeur van de Governance University en lector bij de hogeschool InHolland, stelt echter dat de aanpak van het CBF in lijn is met andere Nederlandse governance codes. "Dit is de norm. Codes in Nederland streven nadrukkelijk zelfregulering na. Je zou kunnen zeggen dat de het CBF-reglement zelfs nog wat strenger is, omdat het eventueel intrekken van het keurmerk boven de markt hangt. Het bekende verhaal van de wortel en de stok. Het draait niet zozeer om compliance, maar om transparantie. In een gezonde organisatie heeft elke macht een tegenmacht. Daarmee is schadelijk eigenmachtig handelen, zonder corrigerende tik op de vingers, uitgesloten. Het nieuwe CBF-reglement is een poging om de fondsen in dit opzicht in de juiste richting te duwen."
De landelijk wervende fondsen die lid zijn van de VFI voldoen al aan de Code Wijffels. Voor hen zal het niet lastig zijn om aan de voorwaarden van het nieuwe reglement te voldoen, ook omdat zij doorgaans meer personele capaciteit hebben. Maar hoe zit dat met de kleinere organisaties? Gaan zij problemen ondervinden? Peij denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen. "Laat ik voorop stellen: dit zijn de minimum eisen. Het is belangrijk dat ook kleine fondsen hieraan voldoen. Belangrijk is dat er een gesprek op gang komt. Kleine doelen worden zo gedwongen na te denken over governance. Dat is een positieve ontwikkeling. En als het dan (nog) niet mogelijk is om aan bepaalde criteria te voldoen, kan in ieder geval worden uitgelegd waarom dat zo is. Welbeschouwd is de verantwoordingsverklaring een formeel ingeklede uitnodiging tot zelfreflectie."
Gemiste kans
Martin Bauman ziet de verantwoordingsverklaring ook als een uitnodiging van het CBF tot dialoog. 
Verstrekkender vindt Bauman eigenlijk dat bestuurders hun handtekening moeten zetten. Zij moeten de door het CBF geformuleerde principes onderschrijven, waaraan zij zich dus commiteren. Bauman: "De vraag is natuurlijk hoe de theorie naar de praktijk word vertaald. Duidelijk is wel dat we een tijdperk ingaan waarin het toezicht naar een hoger niveau wordt getild. Wat dat betreft is het curieus dat het CBF angstvallig blijft vasthouden aan onbezoldigde toezichthouders. Waar de Raad van Toezicht als een belangrijk gremium wordt gezien en de directeur goed wordt beloond kun je hier vraagtekens bij zetten. Niet zozeer omdat de kwaliteit per se in het geding is. Maar wanneer een lid van de Raad van Toezicht aan zijn werk een dag per week kwijt is, hoort daarbij eigenlijk een beloning. Mijn devies zou zijn: niet verbieden, maar laat het aan de instellingen over. Wat dat betreft is het nieuwe reglement een gemiste kans."
Hoe denken goede doelen over het nieuwe reglement?
Diena Halbertsma, hoofd fondsenwerving Astma Fonds:
"Het Astma Fonds wacht een nieuwe hertoetsing in 2009. Ik denk dat we goed beslagen ten ijs zullen komen. We leven de Code Wijffels al na. De grote slag hebben we gemaakt in 2007. Op dat moment hebben we gekeken naar zaken als de scheiding van bestuur, uitvoering en toezicht. In bestuurlijke zin staat onze organisatie. Sowieso voelden we ons zeer betrokken bij Wijffels, omdat onze directeur Michael Rutgers deel uitmaakte van de commissie. Nieuw is inderdaad de verantwoordingsverklaring. Maar in principe leggen we ook nu al verantwoording af in ons jaarverslag over bestuur en toezicht. Wat dat betreft verandert alleen de vorm waarin we dat moeten doen. Het nieuwe reglement hebben we eind 2007 in de bus gehad. We hebben dus tijd genoeg gehad om dit stuk te bestuderen en te bedenken hoe we hiermee kunnen gaan werken. Ik zie weinig problemen ontstaan. Het reglement is helder genoeg."
Marius Kolff, directeur Comité Anti Stierenvechten:
"Wij waren onlangs aanwezig op de informatiebijeenkomst, die door het CBF en de VFI is georganiseerd. Deze bijeenkomst heeft naar ons gevoel niet veel vragen beantwoord. Sommige zaken blijven onduidelijk. Zo zijn wij in 2006 hertoetst, maar werd niet duidelijk of wij nu na de gebruikelijke vijf jaar of toch sneller weer zullen worden getoetst. Eerlijk gezegd zijn we een beetje ontevreden over de voorlichting. Wel duidelijk is dat het nieuwe reglement ons extra werk zal opleveren. Er moet een verantwoordingsverklaring op tafel komen, een accountantsverklaring volstaat niet meer. Maar het CBF geeft geen model aan voor deze verklaring. Ook hier dus onduidelijkheid. Het Comité Anti Stierenvechten is een relatief klein doel. We hebben 15.000 donateurs en vier, deels parttime, medewerkers. We kunnen met de huidige capaciteit aan de verzwaarde criteria van het CBF voldoen. Maar dit betekent wel dat we intern meer tijd, lees geld, in dit proces moeten steken. Er gaat dus donateursgeld naar zaken waarvoor het niet primair bedoeld is. Dat kan niet de bedoeling zijn, ook niet die van het CBF."
Peter Simons, directeur van Stichting het Nationaal Huidfonds:
"Wij zijn met 4.000 donateurs een vrij kleine organisatie. In 2009 zullen we het CBF-Keur opnieuw moeten aanvragen. Dat ligt nog een beetje ver in de toekomst, vandaar dat we nu nog niet helemaal op een rijtje hebben wat de implicaties zullen zijn van het nieuwe reglement CBF-Keur. De komende tijd gaan we in kaart brengen hoe we aan de criteria uitvoering kunnen geven. De verantwoordingsverklaring? Daar zijn we nog niet mee bekend. Als het gaat om het scheiden van bestuur, uivoering en toezicht: dat hebben we in onze statuten allemaal vastgelegd. Dus ik neem dat dit geen problemen met zich mee zal brengen. Overigens geven we ook aan de Code Wijffels al sinds 2007 uitvoering, overigens zonder dat we lid zijn van de VFI."
