Het financiele doopceel gelicht van Penningmeester Jan van den Belt (Natuurmonumenten).
In deze aflevering: Jan van den Belt (70), Penningmeester in het bestuur van Natuurmonumenten.
1. Hoe lang zit u al in het bestuur (als penningmeester, of als medeverantwoordelijke voor het financiële beleid) en wat was uw motivatie om zich als zodanig in te zetten?
Sinds 2008 zit ik in het bestuur van Natuurmonumenten. Dit wordt mijn laatste jaar, want er is een maximumperiode van acht jaar vastgelegd. Ik doe dit allereerst vanuit een genegenheid voor de natuur. In 2008 ben ik met pensioen gegaan en ik vond het belangrijk om naast een bijdrage aan het bedrijfsleven, ook een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Dat was mogelijk bij Natuurmonumenten en het is ontzettend leuk om te doen. Het is een belangrijke organisatie voor Nederland met een fantastisch doel.
2. Doet u dit bezoldigd of onbezoldigd?
Alle bestuursleden zijn onbezoldigd.
3. Wat is uw persoonlijke/professionele achtergrond?
Ik heb Economie gestudeerd in Rotterdam en een vervolgopleiding Management Accounting in Engeland (CIMA). Mijn werkende leven heb ik grotendeels doorgebracht bij twee bedrijven: Shell en Océ N.V. Ik heb altijd aan de financiële kant van het huis gezeten.
4. Hoeveel tijd bent u kwijt aan uw bestuursfunctie?
Ik besteed zo'n twee tot drie dagen per maand aan mijn functie.
5. Aan wie is het vermogensbeheer uitbesteed (en zo niet, waarom niet)?
Het vermogen is uitbesteed aan drie vermogensbeheerders: Triodos MeesPierson, NN, Robeco en we hebben Oyens en van Eeghen als externe adviseur.
6. Belegt u met opgehaalde gelden die geoormerkt zijn en zo ja, hoe gaat u met die risico’s om? Is deze strategie bekend bij uw donateurs?
Natuurmonumenten belegt niet met de contributie van leden. De contributie van leden wordt gebruikt voor financiering van natuurbeheer, aankoop van gronden en de aanleg van recreatieve voorzieningen. Het vermogen van onze vereniging is opgebouwd uit schenkingen en erfenissen. We hebben dit vermogen om twee redenen. Het rendement van het vermogen is een bron van inkomsten die we jaarlijks toevoegen aan de exploitatierekening. Daarnaast is het vermogen een buffer voor de jaren dat de inkomsten minder zijn of dat er een tegenslag is. Dit deel van het vermogen is de reserve als bron van inkomsten. Het is belangrijk dat we ernaar streven om deze reserve in reële termen in stand te houden. Het vermogen moet garanderen dat de natuur, mochten inkomsten wegvallen, blijvend kan worden beschermd.
Natuurmonumenten heeft een bestemmingsreserve van bijna 20 procent van het vermogen voor het aankopen van gronden in het Nationaal Natuur Netwerk. Verder hebben we bestemmingsfondsen: daarin worden gelden beheerd die een bepaalde bestemming hebben meegekregen.
Onze vereniging belegt duurzaam en zorgvuldig: met een beperkt risico zoeken we naar optimaal rendement. In principe beleggen we ons vermogen voor 30 procent in staatsobligaties, 35 procent in bedrijfsobligaties, 25 procent in aandelen en 10 procent in Nederlandse hypotheken. Een deel van de bestemmingsfondsen houden we echter op deposito. Dit omdat we niet willen dat we daar enig risico mee lopen als gevolg van grillen van de markt.
Om een voorbeeld te geven, we hebben van de Nationale Postcodeloterij een startinvestering gekregen voor het natuurherstelproject de Marker Wadden. Natuurmonumenten legt in het Markermeer natuureilanden aan van slib en zand. Het Markermeer is nu grotendeels levenloos. Dit project brengt de biodiversiteit weer tot leven. Daarnaast wordt het een prachtig recreatiegebied in de achtertuin van Amsterdam. Omdat we gebruik maken van innovatieve bouwtechnieken is het tegelijkertijd een internationale showcase voor de waterbouwkundige sector
Je kunt dus wel stellen dat dit project nationale impact heeft. Tegelijkertijd zijn er ook aanzienlijke financiële investeringen nodig. Van de Nationale Postcodeloterij hebben we een prachtige donatie gekregen. Dat soort donaties zetten we - zo lang de gelden niet gebruikt zijn - op deposito omdat we er geen enkel risico mee willen lopen.
Leden kunnen kennisnemen van onze beleggingsstrategie. Het beleid wordt afgestemd met en goedgekeurd door ons parlement, de Verenigingsraad. Op onze website staat het beleggingsstatuut en in het jaarverslag rapporteren we over de resultaten en prognoses.
7. Welke uitdagingen komt u tegen bij het duiden van opgehaalde gelden die u niet onmiddellijk gaat/kunt uitgeven? Hoe reserveert u?
Het vermogen is voornamelijk opgebouwd uit legaten en erfenissen. De lage rente is problematisch. Uit de beleggingen gebruiken wij 3,5 procent voor de exploitatierekening. Wij gaan ervanuit dat we over de langere termijn een rendement van 3,5 procent maken. Omdat de rendementen nu lager zijn dan dat, teren we in op ons vermogen. De lage rente is dus een probleem, maar wij hebben niet als doelstelling om jaarlijks ons reële vermogen constant te houden, dit gaat over de langere termijn.
8. Indien u geld van de organisatie belegt: hoe staat het met Socially Responsible Investing en voor hoeveel procent van de portefeuille is dit al toegepast?
Wij streven naar SRI voor 100 procent van de portefeuille. Dat is bij ons een hele belangrijke doelstelling: investeren in ondernemingen en projecten die duurzaam zijn. Dat is vastgelegd in ons beleggingsstatuut. We leggen de nadruk op investeringen in bedrijven en projecten die een positief effect hebben op de thema's klimaatverandering, biodiversiteit, zuiver water en duurzame energie. Wij onthouden ons van investeringen in de wapenindustrie, kernenergie, de gokindustrie, tabaksindustrie, de bontindustrie, pornografie en bedrijven die mensenrechten schenden.
De vermogensbeheerders beleggen in fondsen die aan deze criteria voldoen en we hebben daar intensief contact over. Omdat we beleggen in fondsen – via externe vermogensbeheerders - is er een klein risico dat er een bedrijf in een fonds zit dat niet volledig voldoet aan onze criteria. Zo'n geval wordt besproken en dan maken we een bewuste keuze.
We willen nog verder gaan in de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat hebben we recent besproken met de Verenigingsraad. We willen naar een portefeuille waarin de vier benoemde thema’s maatgevend zijn en dat moet terug te zien zijn in de rapportage van de vermogensbeheerders. Ook willen we dat de vermogensbeheerders pro-actief het gesprek aan gaan met bedrijven die zwakker scoren op bepaalde elementen.
We doen ook aan Mission Related Investing (MRI) doordat 20 procent van ons vermogen is gereserveerd voor het aankopen van grond in het Nationale Natuur Netwerk. MRI betekent dat je een investering doet in lijn met je missie waar je tevens een financieel rendement uit haalt. In ons geval halen we hier geen financieel rendement uit maar des te meer maatschappelijk rendement.
Voor een kort cv van Jan van den Belt klik hier. Natuurmonumenten is een vereniging met ruim 719.000 leden. Het heeft als doel: zorgen voor natuur in Nederland.
In onze serie bestuursportretten brengt De Dikke Blauwe een aantal filantropische 'financials' in beeld. In onze nieuwe serie korte bestuursportretten portretteert De Dikke Blauwe een aantal filantropische 'financials'. Het gaat om bestuurders die vanuit hun toezichthoudende functie iets vertellen over het financiële beleid van hun organisatie. Deze bestuurders kunnen de penningmeesters zijn, of, als deze functie niet apart benoemd is in het toezicht, de bestuursvoorzitter of de voorzitter van een financiële (beleggings)commissie. Wij vinden de financiële component van het bestuurswerk in de Nederlandse filantropie vaak onderbelicht en dat doet geen recht aan het belang ervan. Volgens De Dikke Blauwe gaat er jaarlijks ruim 6 miljard euro (Geven In Nederland denkt €4,4 miljard) om in onze filantropiesector. Dat 'goede geld' (ongeacht de herkomst) dient op een goede wijze beheerd en besteed te worden en dat schept grote verplichtingen en brengt grote verantwoordelijkheden met zich mee. De mini-portretten bestaan uit antwoorden op een set standaardvragen, waardoor vergelijking van de antwoorden van andere geportretteerden vergemakkelijkt wordt.
nl
