Social movements: crowdsurfing, maar dan anders

Surfers gebruiken minieme kracht en halen toch razendsnel hun doel (koel drankje met veel high fives op het strand). Hartelijk dank aan de superkrachten van grote golven.

In zijn hoedanigheid als bestuurslid van de European Cultural Foundation (EFC) sprak Rien van Gendt met Michael Alberg-Seberich, van denktank Wider Sense, over filantropie met een Europees doel. Van Gendt: ‘Ik denk dat wij Europeanen, ook wij als Europese stichtingen, ons bewust moeten zijn van onze troeven, onze cultuur: de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van denken, de kracht van diversiteit, de vruchten van de verlichting. Het is eigenlijk cultuur die ons kan verenigen, het is ons gemeenschappelijk verleden, ons gemeenschappelijk erfgoed, dat we in ons voordeel kunnen veranderen.’

Menig krantenlezer zal verleden week verbaasd opgekeken hebben toen de app-conversatie tussen Halsema en Grapperhaus, over de veelbesproken demonstratie op de Dam, integraal in de krant afgedrukt werd. Dat was een novum. Smakelijke kost zou je kunnen zeggen. Toch ging er ook een schokgolfje door het openbaar bestuur heen. Menig bestuurder keek verschrikt op. Zijn nu ook al hun app’jes op te vragen? Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, liet al weten: “Ik begrijp dat we nu niet meer met elkaar moeten appen? Want dan staat alles straks in een brief aan de Tweede Kamer. Moet ik nou zo’n encrypted telefoon gaan nemen?”

Anti-racismebetogers trokken vorige week een standbeeld van de handelaar-filantroop Edward Colston van zijn sokkel. Colston werd rond 1700 steenrijk met de handel in fruit, kleding en wijn. Hij werd geëerd met een kloek standbeeld in zijn woonplaats Bristol toen hij zijn vermogen ging weggeven. Dat hij dat vermogen mede had opgebouwd door een flankerende handel in slaven, nam in die tijd niemand hem kwalijk.

Zuid Europa vraagt geefgeld. Veel. Zonder gedoe rond vastleggingen dat het netjes wordt besteed. Dat er een gedegen organisatie onder ligt die lange termijn IMPACT garandeert. ‘’De nood is hoog, snel-snel dank u wel’’. Multi miljardair Merkel wil haar portemonnee wel trekken. Laten we de armere Italianen en Spanjaarden redden met schenkingen. Maar rijkaard Rutte houdt meer van gelijkwaardigheid : ‘’ Ik leen liever; kunnen we samen aan de slag met systeem veranderingen en afstempelen kan altijd nog’’. Een misschien beetje mal, doch ook prikkelend vergelijk met filantropie in Nederland is wel te maken.

Mensen die al twee maanden in de lockdown zitten onder erbarmelijke omstandigheden met alleen Netflix en paprikachips, doen opeens allerlei ontdekkingen. Ze zien nu dingen. Wat voor dingen? Dingen die er voor de crona allang waren, maar die ze nu pas echt z i e n. En daar twetteren en smoelboeken ze dan over in een soort kwasiverlichte zendiarree waarvan míjn poep direct keihard wordt.

Groenmakers doen er goed aan 27 mei met vrolijk oranje te omcirkelen in hun agenda. Op die woensdag gaat investeerder LGIM proberen CEO en chairman van Exxon Mobil, Darren Woods, van zijn stoel te lichten.

Juist in deze tijd maken we ons zorgen. Zorgen over de gezondheid van mensen, over onze mensen in de zorg, over onze economie en ondernemers. Over een samenleving die soms stil lijkt te vallen. Maar de vraag is ook hoe verder? Welke lessen trekken we uit deze tijd en nemen we mee als de samenleving beetje bij beetje weer opengaat? Hoe kunnen we de economie anders en betekenisvoller gaan inrichten? Uit het initiatief ‘Kraak de Crisis’ blijkt dat er genoeg waardevolle ideeën zijn waarin we kunnen investeren.

De lockdown beleeft zijn negende week en duizenden jongeren wachten smachtend op het moment dat ze weer kunnen zuipen, flirten en loltrappen aan het strand van Albufeira. Zou je hen, nu ze toch niets beters te doen hebben, kunnen motiveren om taalcoach te worden van een vluchteling?

In de eerste weken van de Corona-crisis waren twee bewegingen zichtbaar die karakteristiek zijn voor crisissituaties. Het begon met semi-religieus schuld- en boetebesef (‘we hebben het over ons afgeroepen en nu moeten we boetedoen’); zo werd in de Middeleeuwen ook gereageerd op pandemieën. Daarna kregen we het proces van duiding en ideologisering, dat soms verbazingwekkend was.